Iwona Citkowska
Krzysztof Majnusz

Cmentarz żydowski w Białej Prudnickiej

 

 

 

       
 

   Cmentarz żydowski w Białej  został założono około 1622 roku na zachodnim zboczu wzgórza Kopiec (nazywanego wówczas Schwedenschanze), które w przeszłości znajdowało się poza obrębem miasta. Jest to najstarszy cmentarz żydowski na Śląsku Opolskim. Cmentarz założony jest na planie nieregularnego czworoboku i ma powierzchnię ok. 0,54 ha.
   Na przełomie XVII i XVIII w. wybudowano bramę cmentarną i otoczono cmentarz nowym płotem. W 1826 r. wybudowano przed bramą dom przedpogrzebowy. Teren cmentarza kilkakrotnie powiększano. Po likwidacji gminy żydowskiej w Białej w 1914 r. cmentarz został przekazany pod opiekę gminie żydowskiej w Prudniku. Ostatni pochówek odbył się tu w 1938 r.

   Obecnie teren cmentarza jest nieogrodzony i porośnięty lasem. Zachowały się pozostałości po murowanej bramie cmentarnej. Wejście znajduje się od strony parku.

   Na cmentarzu zachowało się 921 nagrobków, ale można przypuszczać, że dużo macew leży przewróconych i przykrytych warstwą ziemi. Nagrobki  na cmentarzu  wykonane są z granitu, wapienia i piaskowca - najstarszy z nich pochodzi z lat 1621–1622 i należy do Estery, córki Symchy. Na macewach zachowały się typowe zdobienia i inskrypcje nagrobne wykonane w językach hebrajskim i niemieckim. W niektórych miejscach można dostrzec pozostałości po zniszczonych metalowych ogrodzeniach grobów.

Źródło: /www.sztetl.org.pl/pl/ article/biala/5,historia/ action=view&page=1

 
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       

 

 

 

 

Tekst z tablicy na bramie cmentarnej:  


  Naokoło śmieć i zagłada.
  Masz mur z prawej i lewej
  czy zniesie to twoje serce?
  Świat to szalejące morze,
  pełne głębin,a czas to kruchy
  most rozpostarty nad nim.
  Szerokość mostu
  na łokieć człowieczeństwa
  Zaiste człowiek jest rzeczą
  o której mówi się:
  "Patrz, to coś nowego"

                                      Kohelet 1.10
                                      roku 5586 [=1826]