|
Marek Klimurczyk |
Cmentarz żydowski w
Bielsku-Białej |
|
| |
|
|
|
| |
Cmentarz żydowski w Bielsku-Białej znajduje się na terenie Bielska,
w dzielnicy Aleksandrowice, przy ul. Cieszyńskiej 92. Założony
został w 1849 roku; w owym czasie poza murami miasta. Jest nadal
czynnym kirkutem. Na jego terenie znajduje się dom przedpogrzebowy z
1885 roku, dzieło Karola Korna. Bardzo charakterystyczny jest
fragment kirkutu (fot. 078 i 079) - tzw. sektor "E" z grobami
żołnierzy żydowskich i muzułmańskich (z bośniackich pułków piechoty)
poległych podczas I wojny światowej. Na uwagę zasługuje skromna
tabliczka (a właściwie laminowany kartonik) oznaczająca miejsce
pochówku Karola Korna. To dzięki temu architektowi i budowniczemu
miasto Bielsko nazywane jest "małym Wiedniem"; był on jednym z
ważniejszych twórców wielkomiejskiego wizerunku śródmieścia
Bielska-Białej a zarazem autorem najbardziej reprezentacyjnych
budynków (oraz m.in. wspomnianego domu
przedpogrzebowego). Jedyną częścią kirkutu oddzieloną od reszty
murem jest tak zwany sektor "G" (fot. 092 - 099) zajmujący prawie
połowę powierzchni cmentarza. Użytkowany w latach 30-tych XX wieku
przez żydów ortodoksyjnych został zniszczony w czasie II wojny
światowej. Obecnie znajdują się tu ponumerowane, stojące w równych
rzędach macewy ze zlikwidowanego w 1966 roku kirkutu w Białej. Na
metalowej szynie służącej za nadproże przejścia do sektora znajduje
się wymalowany farbą napis: "I zabrał też Mojżesz kości Józefa z
sobą". Jest to fragment cytatu z Księgi Wyjścia (cały cytat brzmi:
Księga Wyjścia 13:3 "Mojżesz zabrał też z sobą kości Józefa, gdyż
ten związał synów izraelskich uroczystą przysięgą, mówiąc: Gdy was
Bóg łaskawie nawiedzi, zabierzcie stąd z sobą moje kości"). Jest to
nawiązanie do ekshumacji jaką Żydzi z Bielska wykonali przenosząc
prochy Żydów z cmentarza z Białej na cmentarz w Bielsku w 1968 roku.
|
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|