Marek Klimurczyk |
Cmentarze żydowskie w
Cieszynie
|
|
Cmentarz
Stary
Cmentarz Nowy
Czeski Cieszyn
|
|
|
|
|
Jest to najstarsza nekropolia żydowska
na Śląsku a także na terenie obecnego
województwa śląskiego. Jej założenie w
1647 roku ma ścisły związek z
osadnictwem żydowskim w Cieszynie. Żydzi
notowani byli w tym mieście sporadycznie
aż do 1631 roku kiedy to na stałe
zamieszkała tu rodzina Jakuba Singera,
poborcy myta, przybyłego tu z Ivančic na
Morawach. Od ostatniej władczyni
cieszyńskiej z piastowskim rodowodem,
księżnej Elżbiety Lukrecji, otrzymała
rodzina Singerów przywileje zajmowania
się handlem, posiadania domu w mieście
oraz swobodę wyznawania religii
mojżeszowej. Na tej właśnie podstawie
Singerowie zakupili w 1647 roku grunt na
tzw. "Winogradach" nieopodal wyrobiska
kamieniołomu. Początkowo kirkut był
prywatną własnością rodziny Singerów i
dopiero od 1715 roku zaczęto chować tu
innych Żydów, a w marcu 1785 roku stał
się cmentarzem publicznym. Teren
cmentarza systematycznie powiększano. M.
in. w 1802 oraz w 1836 kiedy to
dokupiono teren nieczynnego wyrobiska
kamieniołomu dzięki czemu kirkut posiada
dziś tak oryginalny, amfiteatralny
kształt. Od 1866 roku należał do
powstałej wcześniej Gminy Żydowskiej w
Cieszynie. W II połowie XIX wieku
otoczono cmentarz murem i wzniesiono dom
przedpogrzebowy, który dotrwał do
naszych czasów, choć w fatalnym stanie.
Cmentarz był użytkowany do 1907 roku, choć jeszcze w
okresie międzywojennym odbywały się tutaj pojedyncze pochówki,
ostatni w 1928 roku. Wiosną 1945 roku hitlerowcy zamordowali tu 81
zakładników, głównie Polaków i Czechów. Po ekshumacji ich ciała
umieszczono w zbiorowej mogile na terenie Cmentarza Komunalnego. W
1986 r. cmentarz został wpisany do rejestru zabytków. Obecnie
kirkut znajduje się pod opieka Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w
Bielsku Białej. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
imponujący pień
bluszczu - niestety, nosi on wyraźne ślady po uderzeniu siekierą!!!! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
napis na
tabliczce przetłumaczył Sławek Pastuszka : leży tu rabin Josef Chanet.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Łysa Góra (Lysá
hora) - najwyższy szczyt Śląska Cieszyńskiego
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
jeden z najważniejszych
obiektów - nagrobek Dawida Bergsona (1834-1885), kupca urodzonego w
Warszawie
zmarłego w
Cieszynie w czasie podróży - jest to JEDYNY nagrobek z inskrypcją w języku
polskim.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|