Marek Klimurczyk

Cmentarz żydowski w Nowym Targu

 


 
   Powstał w 1875 roku i znajduje się przy obecnej ul. Jana Pawła II, która dawniej nosiła nazwę Strzelnicza.
   Nekropolia zajmuje działkę o nieregularnym kształcie i powierzchni 5540 m kw. Cmentarz został uszkodzony podczas wojny i zniszczony po jej zakończeniu. Płyty nagrobkowe były wykorzystywane do utwardzania ulicy w pobliżu dawnego targu, gdzie obecnie znajduje się park.
   Zachowało się na nim około czterdziestu macew. W okresie II wojny światowej był miejscem masowych egzekucji. Na jego terenie w latach 1939–1942 Niemcy zabili około 2900 Żydów. Na ich zbiorowej mogile po wojnie ustawiono tablicę pamiątkową.
   W 1880 r. na cmentarzu pochowano chasydzkiego rabina Jakowa Jokila Hirsza syna Mordechaja Zewa Wolfa, ucznia Chaima Halberstama z Nowego Sącza, autora księgi Birkat Jakow.
   W 1990 r. Ziomkostwo Żydów z Nowego Targu i Podhala przeprowadziło na cmentarzu prace restauracyjne. Obiekt został uporządkowany i ogrodzony. Odsłonięty został pomnik ku czci ofiar Zagłady, na którym umieszczono tablice z napisami w językach polskim i hebrajskim o treści: Naszym braciom męczennikom Żydom, mieszkańcom Nowego Targu i Podhala, zamordowanym przez zbrodniarzy hitlerowskim oraz zmarłym, których mogiły zostały zbezczeszczone. Niechaj pomnik ten będzie symbolem wiecznej o nich pamięci.
   W wyniku restytucji mienia dawnych gmin żydowskich, cmentarz jest własnością Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie. Teren jest ogrodzony.