|
„Gliwickie Metamorfozy” |
Rezerwat archeologiczny w Wietrzychowicach
VII Wielka
Eskapada
„Metamorfoz” |
Krystyna Koch
Zdjęcia: Krystyna Koch, Małgorzata Malanowicz
V.2017 |
 |
www.gliwiczanie.pl |
 |
gliwickie_metamorfozy@op.pl |
|
| |
|
|
|
| |
Wietrzychowice to wieś położona niedaleko Izbicy
Kujawskiej, w której odwiedziliśmy niezwykłe
miejsce. Znajdują się tutaj powstałe ponad pięć
i pół tysiąca lat temu grobowce megalityczne,
zwane czasem „polskimi piramidami” lub „kopcami
kujawskimi”. W okolicach Izbicy Kujawskiej
znajduje się ich zresztą więcej, drugie skupisko
(aż 9!) w Sarnowie,
a pojedyncze grobowce we wsiach Gaj i Obałki. |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
Te monumentalne nasypy ziemne przypominają
wydłużone trapezy lub podłużne kolumny zwężające
się ku szczytowi. Zbudowane są z potężnych
głazów. Masa części tych głazów dochodzi do
kilku ton. Miały one chronić mogiły przed
rozmyciem, a również ograniczyć obszar
poświęcony czci zmarłego. Nad mogiłami usypywano potężne wały
ziemne mające ponad 1000 m sześciennych objętości, ponad 100 m
długości i do 3 m wysokości. |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
W partiach czołowych budowli występują przerwy w
obstawie kamiennej. To zapewne wejścia do
drewnianych komór przeznaczonych na odprawianie
obrzędów pogrzebowych. W grobach chowano
wyłącznie wysoko postawionych w hierarchii
mężczyzn. Byli oni chowani w pozycji
wyprostowanej, na wznak, w czole grobowca.
Czasem grzebano jedną, czasem dwie lub trzy
osoby. W grobowcach znaleziono również naczynia
i łyżki gliniane, zabytki z krzemienia, w tym
groty do strzał, siekiery oraz topory bojowe.
Cennym przedmiotem jest
granitowa gałka buławy kamiennej z wyżłobionymi rowkami, inspirowana
zapewne pierwszymi wyrobami z miedzi. |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
W rezerwacie znajduje
się pięć megalitów, które są objęte są ochroną
prawną. W latach 1935 i 1966–1974
badali je profesorowie: Konrad Jażdżewski i
Stanisław Madajski. Największy z grobowców (nr
3) miał 115 m długości i 10 m szerokości w
partii czołowej,
a kamienie z obstawy tej części nasypu
dochodziły do 1,5 m wysokości.
Obok opisy poszczególnych
grobowców. |
 |
 |
 |
 |
 |
|
|
| |
|
|
|
| |
W
nasypie, badający grobowiec prof. Konrad Jażdżewski odkrył 80
fragmentów naczyń, topór kamienny (długość 19,5 cm, szerokość 8,.5
cm, wysokość 7 cm) i inne wyroby z krzemienia. W grobowcu nr 5
odnalezione zostały szczątki dwóch mężczyzn, na których czaszkach
zachowały się ślady udanej trepanacji (u jednego z nich,
czterokrotnej). Opiekunem i propagatorem tego cennego zabytku był
ś.p. Eugeniusz Paliwoda, dzięki któremu powstał rezerwat
archeologiczny w Wietrzychowicach. |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
 |
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
|
Materiały
źródłowe:
www.kamienne.org.pl
www.bialczynski.pl www.izbica-kujawska.com |
|