Carl Schottelius urodził się około 1795 roku w miejscowości Clausthal położonej na terenie dolnej Saksonii. Jego rodzinne miasto było miejscowością typowo górniczą, znaną z działających tam od XVI wieku kopalń rud metali. Ponadto od 1775 roku w mieście tym działała słynna Szkoła Górnicza, którą w 1865 roku przekształcono w Akademię Górniczą. Ciekawostką związaną z ową uczelnią jest fakt, iż jednym z założycieli szkoły był starosta górniczy Carl Friedrich von Reden, wuj Friedricha Wilhelma grafa von Redena, działającego na Górnym Śląsku.

Ojcem Carla Schotteliusa był Johann Friedrich Wilhelm Schottelius, pełniący funkcję mistrza zmianowego i mistrza kreślarskiego. Był on pracownikiem miejscowych kopalni, a ponadto nauczał rysunku we wcześniej wspomnianej szkole górniczej. Matką Carla była Charlotte z domu Winter.

   Pierwsze wzmianki o jego obecności na terenach Śląska pochodzą z drugiego dziesięciolecia XIX wieku. Wymieniany był on w tamtym okresie w licznych wykazach wytwórców i publikacjach, m.in. informacje o bohaterze naszej opowieści możemy znaleźć w „Maschinenenbauer” z Opola z 1814 roku, gdzie Schottelius wymieniany jest jako budowniczy maszyn parowych.

   W 1830 roku, dnia 16 maja Carl ożenił się z Sophie Christiane Auguste Holzhausen (ur.5.4.1812), córką  konstruktora maszyn Augusta Holzhausena i Johanne Christiane Wilhelmine z domu Zweigl. 

   W tym czasie Carl nadal rozwijał się zawodowo i w 1824 roku, już jako mistrzowi maszynowemu zostało mu powierzone zadanie budowy i prowadzenia warsztatów maszynowych w Królewskiej Hucie Malapane w Ozimku.

   Huta Malapane była pierwszą państwową pruską hutą założoną na terenie Górnego Śląska. Została założona z polecenia króla Prus Fryderyka II, na terenach, na których wśród gęstych lasów odkryte zostały bogate złoża żelaznej rudy darniowej. Nazwa huty pochodziła od lokalizacji obiektu, gdyż zakład został założony na terenie wodnego młyna nad rzeką Mała Panew. Początkowo huta nastawiona była na produkcję szeroko pojętych militariów, z końcem XVIII wieku zapotrzebowanie na produkty zbrojeniowe zmalało i zakład rozpoczął produkcję maszyn i urządzeń dla różnych gałęzi przemysłu oraz rolnictwa. Pod koniec XVIII wieku rozpoczęto produkcję stali i po raz pierwszy na kontynencie europejskim zastosowano koks do wytopu surówki. Dzięki tym nowatorskim rozwiązaniom i rozpoczęciu produkcji maszyn parowych, huta stała się jednym z przodujących zakładów w Europie. Trudno zatem się dziwić, dlaczego Carl Schottelius przyjął w tym zakładzie stanowisko mistrza.

   Kariera Carla Schotteliusa w hucie rozwijała się doskonale. Ponieważ sprowadzani do pracy w zakładzie hutnicy niemieccy nie wywiązywali się ze swoich zadań, Schottelius przyjął na kształcenie synów hutników ozimieckich. Posunięcie to doprowadziło do doskonałych rezultatów w postaci wprowadzenia wielu nowatorskich rozwiązań. Niespełna w dwa lata po uruchomieniu wspomnianych wcześniej warsztatów maszynowych, w 1825 roku, tokarki, młyny rozdrabniające i imadła zdobyły wyróżnienia na Wrocławskiej Wystawie Przemysłowej.

   Największym osiągnięciem i potwierdzeniem doskonałych umiejętności mistrza Schotteliusa i jego uczniów był zaprojektowany przez niego i w całości wykonany w Hucie Malapane łańcuchowy most wiszący, będący pierwszym w Europie całkowicie wykonanym z żelaza mostem, służącym ludności po dziś dzień. Idea powstania mostu wiąże się ze zmiana stosunków wodnych na rzece Mała Panew. W 1824 roku zaistniała więc konieczność budowy nowoczesnej zapory, której celem było zapewnienie Hucie odpowiedniej ilości wody niezbędnej do napędu urządzeń. Plany inwestycyjne objęły też budowę nowego mostu na drodze hrabiego Renard’a (Graff Ranard Strasse), która prowadziła z Opola do Dobrodzienia przez tereny huty. 

   Most był na owe czasy dziełem niezwykle nowatorskim i pionierskim. Na murowanych przyczółkach po obu stronach rzeki ustawiono po dwa filary, które wykonane zostały z ażurowych, odlewanych płyt skręcanych śrubami. Były one wykonane w kształcie ostrosłupów o ściętych wierzchołkach i wraz z łączącymi je ażurowymi belkami tworzyły rodzaj portalu. Przęsło mostu zostało zawieszone na cięgnach z pojedynczych prętów, a odciągi zakotwione na stałe w gruncie wykonane zostały z łańcuchów o kutych ogniwach łączonych sworzniami. Jezdnię tworzyły drewniane belki.

Most ma 31,5 m długości i 6,6 m szerokości. Jego budowa pochłonęła 57 ton odlewów żeliwnych i 14 ton stali. Nośność obliczeniowa wynosiła 3 tony, natomiast w praktyce most wytrzymywał obciążenia aż pięciokrotnie większe. O mistrzostwie inżynierskim Schotteliusa świadczy również fakt, że most przetrwał wielką powódź w 1830 roku, kiedy to całkowitemu zniszczeniu uległa zapora wodna na Małej Panwi.

   Dnia 26 września 1827 roku przeprowadzona została próba nośności mostu. Dokonano tego poprzez przepędzenie 75 sztuk bydła zebranego w okolicznych wioskach. Uroczyste otwarcie mostu nastąpiło w 1827 roku. Dokonali go nadinspektor hutniczy Freitag, kierownik huty oraz Carl Schottelius, projektant i budowniczy mostu. Towarzyszył im radca prawny Johann Friedrich Julian von Reil, przedstawiciel Wyższego Urzędu Górniczego z Wrocławia, który jako pierwszy, wieziony zaprzęgiem, dostąpił przejazdu nowym mostem.

   Niewątpliwie most ten jest arcydziełem śląskich mistrzów i dziś jest zabytkiem klasy zerowej.

   Od lat trzydziestych XIX wieku dzieje rodziny Schotteliusów związane są z Gliwicami. Mistrz maszynowy wraz z rodziną zamieszkali w dzielnicy hutniczej, przy dzisiejszej ulicy Jagiellońskiej (dawna Kronprinzenstrasse), pod numerem 11. Według spisu z grudnia 1852 roku pod tym adresem mieszkało również czworo dzieci: 21-letni Carl, 14 letni Gustav, 12 letnia Laura i 5 letnia Minna. Jak donoszą źródła historyczne małżeństwo Schottelius miało również syna Wilhelma, urodzonego w 1832 roku, który zmarł w wieku niemowlęcym. Tutaj też Carl Schottelius został właścicielem własnej fabryki „Maschinenfabrik von C. Schottelius”. Firma ta figuruje m.in. w spisie górnośląskich firm z roku 1892. Nazwa fabryki jest również wymieniana od 1882 roku w „Der Oberschlesiche Wanderer”, w corocznym spisie ofiarodawców na cele dobroczynne. Po raz ostatni jej nazwa odnotowana została tam w 1897 roku.

  Carl Schottelius zmarł 7 stycznia 1882 roku w Gliwicach na zapalenie płuc. Po jego śmierci gliwicka firmę produkującą maszyny przejął jego syn Carl. Po 1897 roku brak wzmianek związanych z działalnością rodziny Schottelius w Gliwicach. Prawdopodobnie w tym roku Carl junior wraz z całą rodziną opuścili nasze miasto. Posesję przy u. Jagiellońskiej 11 wraz z fabryką przejęła sąsiednia firma – Huldschinsky AG.

   Carl Schottelius i jego żona zostali pochowani na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach (mówi o tym odręczna notatka w zbiorze portretów wykonanych przez Wilhelma Beermanna). Dokładne miejsce pochówku nie jest znane. W grudniu 2010 r. nasze stowarzyszenie ufundowało symboliczny nagrobek małżeństwa.

porozmawiaj na FORUM