Gliwickie Metamorfozy"  Stowarzyszenie na Rzecz Dziedzictwa Kulturowego Gliwic

 

Cmentarz Hutniczy

 

Kaplica

 
   www.gliwiczanie.pl

 

   

 

 

   SPIS TREŚCI
   1. RYS HISTORYCZNY
   2. STAN ISTNIEJĄCY
   4. ZAŁOŻENIA OPRACOWANIA
   4. ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE
   5. SPIS RYSUNKÓW
   6. REALIZACJA
       
       
       
   1. RYS HISTORYCZNY
    Kaplica została wybudowana w roku 1833 jako kaplica grobowa starosty górniczego hrabiego Ferdynanda von Einsiedel. Wielokrotnie odznaczany za zasługi w rozwoju przemysłu, w testamencie wyraził życzenie aby być pochowanym „z bracią hutniczą” na Cmentarzu Hutniczym w Gliwicach. Jego pogrzeb zgromadził rzesze ludzi.
   Budowę nadzorował nadradca górniczy Reil. 
    9 kwietnia 1922 roku kaplica została doszczętnie zniszczona podczas wybuchu ukrytej tam broni. W archiwach zachowały się rysunki
sporządzone wówczas przez francuskich wojskowych.
       
     
       
     
       
     
       
   Kaplica została odbudowana już jako kaplica cmentarna w 1925 roku.
       
   
       
     W latach 60-tych XX wieku po cichu ją rozebrano (w 1956 roku kaplica jeszcze stała).  
       
   
       
     
       
   2. STAN ISTNIEJĄCY
    Jedynym śladem po kaplicy jest uwidoczniona w podziałach geodezyjnych odrębna działka. Zachował się też stojący przed nią krzyż.
       
     
       
   3. ZAŁOŻENIA OPRACOWANIA
   Ponieważ w chwili obecnej nie ma potrzeby budowy zamkniętego pomieszczenia kaplicy, co więcej, istnieje obawa, że pomieszczenie takie stanowiłoby „wyzwanie” dla złodziei i pijaczków – zdecydowałam o zaprojektowaniu jedynie portyku o dwóch rzędach kolumn, w proporcjach (gabaryty frontu i rozstaw osiowy kolumn) dokładnie powielających proporcje frontonu oryginalnej kaplicy. Jak pokazuje to zdjęcie z 1933 roku i kształt wydzielonej działki kaplicy – znaczna jej część znajdowała się w obrębie skarpy po południowej stronie cmentarza – projektowany portyk w całości znajdzie się w obrysie ogrodzenia cmentarza.
   Założenia te zostały uwzględnione już na etapie projektowania i budowy ogrodzenia w latach 2005-2006. Na przecięciu osi alei i odcinka południowego muru wzniesiono cztery słupy w rozstawie kolumn kaplicy, obłożono je płytami piaskowca i w zakończeniu przewidziano możliwość nadbudowy do docelowej wysokości.
   Ponieważ kaplica ta była miejscem spoczynku Ferdynanda von Einsiedel, a później również członków jego rodziny – w centralnej części portyku przewidziano blok prostopadłościenny obłożony płytami granitowymi z odpowiednimi inskrypcjami – będzie mógł on również służyć jako mensa ołtarza dla odprawiania nabożeństw ekumenicznych (pierwsze takie nabożeństwo odbyło się na cmentarzu 11.10.2008 r. z okazji uroczystych obchodów 200-lecia nekropolii.
       
       
       
   4. ROZWIĄZANIA MATERIAŁOWE

Fundament - żelbetowy, wylewany

Stylobat – żelbetowy, wylewany (wg wstępnego uzgodnienia z WKZ)

Kolumny – żelbetowe wylewane w gotowych szalunkach, wykonanie zalecanych przez WKZ kamiennych (piaskowiec) kanelurowanych, uwarunkowane jest możliwościami finansowymi (nadal poszukujemy sponsorów)

Strop i belkowania – żelbetowe

Dach dwuspadowy na konstrukcji drewnianej kryty papą z posypką bitumiczną, z uwagi na usytuowanie cmentarza w sąsiedztwie 5 (!) składnic złomu, nie widzimy możliwości pokrycia dachu blachą zgodnie z zaleceniem WKZ

Gzymsy, metopy - stiuk

       
       
       
   5. SPIS RYSUNKÓW
   1. Sytuacja (skala 1:500)
   2. Odtworzenie widoku kaplicy „pierwszej” (skala 1:50)
 
   3. Odtworzenie widoku kaplicy „drugiej” (skala 1:100)
 
   4. Rzut poziomu 0 (skala 1:50)
 
   5. Przekrój a-a (skala 1:50)
 
   6. Elewacje (skala 1:50)
 
   7. Wizualizacje
 
 
       
       
       
   6. REALIZACJA
       
  .......................może kiedyś    
       


       

Tekst i rysunki: Małgorzata Malanowicz

Zdjęcia: Małgorzata Malanowicz, forum www.gliwiczanie.pl

Gliwice, 2013