"Gliwickie Metamorfozy" - Stowarzyszenie na Rzecz Dziedzictwa Kulturowego Gliwic

 

Stara Synagoga w Essen

Gliwiczanie odwiedzili



 

   www.gliwiczanie.pl


W dniu 25 września 1913 społeczność żydowska obchodziła w Essen poświęcenie i inaugurację nowej synagogi. Podobnie jak wiele innych w Niemczech, ta spełniła swoje pierwotne funkcje tylko do  Nocy Pogromu z dnia 9 listopada 1938 r., kiedy budynek został wypalony.
Podczas II wojny światowej mimo intensywnych bombardowań alianckich w centrum miasta, mury zewnętrzne budynku pozostały nienaruszone. Przez lata stała ruina jako symbol dawnych czasów.





budowa synagogi w 1913 roku













 
 
 
 
 
 
 
 
   
 







Na powyższych zdjęciach archiwalnych prezentowanych na wystawie stałej w Synagodze widać jak wyglądał budynek przed wojną, gdy spełniał swoją naturalną funkcję.








To jest zdjęcie z ranka 10 Listopada 1938 gdy po Nocy Pogromu (tak jest nazywana w Niemczech) wnętrze synagogi zostało wypalone





Powojenna społeczność żydowska w Essen oraz kilku jej członków niegdyś mieszkających w mieście, zaproponowali w 1950 roku, aby budynek  wykorzystywać do celów kulturalnych. Jednakże w 1959 roku miasto Essen zakupił budynek, a w tym samym czasie społeczność żydowska zbudowała małą nową synagogę przy ulicy Sedan. Rada miasta postanowiła przebudować  wnętrze synagogi jako hali do prezentowania wzornictwa przemysłowego. Budynek został pozbawiony wszelkich oznak oryginalnego wykorzystania: Tory sanktuarium i mozaiki zostały usunięte, ozdoby zamalowane, a kopuła nakładająca ukryta podprostokątnym podwieszanym sufitem . Zmieniono nazwę na "Haus Industrieform" i przez 20 lat synagoga zamieniła się w  muzeum wzornictwa przemysłowego





Gdy pożar zniszczył części wystawy przemysłowej w 1979 r., Rada Miasta postanowiła wykorzystać budynek innaczej niż dla prezentacji nowoczesnego designu. W związku z tym w 1980 powróciła do idei "Stara Synagoga" - miejsce pamięci i ośrodek  dokumentacji historycznej i politycznej. Intensywna odbudowa w latach 1986 i 1988 przyniósła zmiany  i kultura żydowska stopniowo stała się centralnym punktem w tym miejscu pamięci.

27 lutego 2008 roku, dokładnie 28 lat od ponownego otwarcia budynku do żydowskich celów kulturalnych,  Rada Miasta Essen jednogłośnie zdecydowała aby podjąć kolejny krok w tym kierunku i przekształcić Starą Synagogę w nowoczesne miejsce kultury i spotkań "House of Jewish Kultura ".



































Na elektronicznym przeliczniku każdy może sprawdzić relacje między kalendarzem żydowskim i naszym. Ja urodziłam się 18 dnia miesiąca Nissan roku 5721....














Tablica najsławniejszych na świecie osób pochodzenia żydowskiego - od nauki przez literaturę po aktorstwo i reżyserię.
































































  Opracowanie: Ewa HORDYNIAK