|
Kopalnia Zollverein w
Essen była dawniej największą i najnowocześniejszą kopalnią węgla
kamiennego na świecie. Początki kopalni sięgają 1847 roku, kiedy to
Frantz Haniel, jeden z największych magnatów przemysłowych Zagłębia
Ruhry, podjął decyzje o jej budowie. Dla podkreślenia swojego poparcia
dla powstałego w 1834 roku Niemieckiego Związku Celnego (Deutscher
Zollverein) zakupiony pod kopalnię teren nazwał „Zollverein”.
Kopalnię zaprojektowali architekci Fritz Schupp i Martin Kremmer.
Już w 1900 roku kopalnia
zatrudniała ponad 5 tys. osób i wydobywała 12 tys. ton węgla na dobę.
Ponad połowę załogi stanowili polscy robotnicy z Górnego Śląska i
Prus Wschodnich. W 1929 roku rodzina Haniel sprzedała kopalnię
Zjednoczonym Przedsiębiorstwom Stalowym. Po okresie powojennej prosperity
związanej z odbudową Niemiec, kryzys węglowy dotknął także kopalnię
„Zollverein”.
W momencie zamknięcia kopalni w
1986 roku, land Północnej Nadrenii-Westfalii podjął decyzję o odkupieniu
obiektu od spółki węglowej RAG i objęciu go ochroną konserwatorską.
Projekt rewitalizacji kopalni wraz z koksownią
uzyskał finansowanie z Komisji Europejskiej.
Wszystkie budynki kopalni zostały
odrestaurowane, z tym, że część z nich zachowała dawne wyposażenie i
stała się muzeum techniki pokazującym drogę jaką przebywał węgiel
od momentu wydobycia go na powierzchnie, a część budowli zyskała zupełnie
nowe przeznaczenie. Na terenie kompleksu mieści się kasyno i centrum
wzornictwa przemysłowego. W dawnych zabudowaniach kopalnianych znalazły
miejsce liczne atelier projektantów, sale wystawowe, restauracje i
kawiarnie. W koksowni zaś można posłuchać koncertów, latem ochłodzić
się w basenie a zimą pojeździć na łyżwach wśród stalowego
krajobrazu.
14 grudnia 2001 roku kompleks
kopalni i koksowni Zollverein został wpisany na listę światowego
dziedzictwa kulturalnego UNESCO pod nazwą "Przemysłowy Pejzaż
Kulturowy Zollverein". Komitet światowego dziedzictwa kulturalnego
nazwał kopalnię Zollverein "przykładem rozwoju przemysłu ciężkiego
w Europie". Jako szczególnie wartościowa została określona
architektura budowli w stylu bauhausu, która przez dziesiątki lat była
przykładem nowoczesnego budownictwa przemysłowego.
|
