|
|
|
|
|
Wysokie
koszty odwadniania wyrobisk i transportu węgla skłoniły śląskie władze
górnicze do podjęcia decyzji budowy Głównej Kluczowej Sztolni
Dziedzicznej (Hauptschlüssel-Erbstollen),
która miała odprowadzać wodę z kopalń całego rejonu węglowego i
jednocześnie służyć do przewozu węgla w łodziach.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Prace
rozpoczęte w 1799 roku ciągnęły się aż do roku 1863, w którym
sztolnia osiągnęła ponad 14 km długości łącząc kopalnię "Król"
w Chorzowie z kopalnią "Królowa Luiza". Jej
przedłużeniem był wybudowany w latach 1792-1822, sięgający do Gliwic,
Kanał Kłodnicki. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Drogą
tą nie tylko odprowadzano wodę z kopalń, łodziami pod ziemią
transportowano nią również załadowywany do skrzyń węgiel (ok. 4 ton
na łódź), który przeładowywany u ujścia sztolni do większych łodzi,
docierał w ten sposób do gliwickiej huty lub do Odry i dalej. Na terenie
Kopalni Zabrze sztolnia zagłębiała się na 10-60 m przy szerokości
1,50 m i wysokości 1,80 m.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W latach dwudziestych XIX wieku
wydobycie kopalni zaczęło spadać, czego przyczyną było wyczerpywanie
się pokładów zalegających powyżej poziomu Głównej Kluczowej Sztolni
Dziedzicznej, a eksploatacja węgla w rejonach odległych od sztolni podrażała
koszty transportu. W takiej sytuacji władze górnicze zdecydowały się
na rozpoczęcie eksploatacji poniżej poziomu sztolni, która straciła
znaczenie jako droga transportowa ostatecznie w końcu lat 30-tych XIX
wieku.
|
|
|
|
|
|
|
W roku 1954 sztolnia
została zlikwidowana. Wylot zasypano, rozebrano ozdobny
portal na jej wylocie i zasypano również kanał Kłodnicki na
odcinku wzdłuż rzeki Bytomki. Szyby łączące sztolnię z
powierzchnią zlikwidowano w trakcie likwidacji kopalń na obszarach
górniczych, na
których się znajdowały. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Główna
Kluczowa Sztolnia Dziedziczna jest bez wątpienia unikatowym w skali
Europejskiej przykładem
rozwiązania technicznego związanego z udostępnieniem pokładów węgla
kamiennego i jego transportem do odbiorców. Należy ją rozpatrywać
jako kompleksowe rozwiązanie techniczne. |
|
|
|
|
|
|
W
celu udostępnienia sztolni dla potrzeb turystyki przemysłowej powstało
stowarzyszenie „Pro Futuro”. Dla powodzenia całego przedsięwzięcia
celowym jest włączenie Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej, po jej
udrożnieniu i adaptacji, do trasy turystycznej w ramach Skansenu Górniczego
„Królowa Luiza” w Zabrzu. Dzięki takiemu rozwiązaniu
uzyska się atrakcyjną trasę turystyczno-edukacyjną z unikatowym w
skali światowej obiektem zabytkowym. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|