„Gliwickie Metamorfozy”			Przewodnik 1 Gliwice–Hlivice–Glywice–Gleiwitz przewodnik po mieście		2005
	www.gliwiczanie.pl		gliwickie_metamorfozy@op.pl

STADTFÜHRER

CITY GUIDE

 

	PREZENTACJA NA PŁYCIE CD w trzech wersjach językowych: polskiej, niemieckiej i angielskiej  CD-ROM PRÄSENTATION  in polnischer,  deutscher und englischer Sprachversion  A three-lingual (Polish, German and English) CD presentation
	70 OPISANYCH OBIEKTÓW / PONAD 500 ZDJĘĆ NOWYCH I 130 ARCHIWALNYCH / LEGENDY I „GODKI"  70 BESCHRIEBENE OBJEKTE / ÜBER 500 NEUE FOTOS UND 130 AUS UNTERSCHIEDLICHEN ARCHIVEN / SAGEN UND „GODKI"   70 FEATURED OBJECTS / OVER 500 NEW PHOTOS PLUS 130 ARCHIVAL ONES / LEGENDS AND SILESIAN TALES

 

 

	10 TRAS TEMATYCZNYCH:  10 THEMATISCHE STADTWANDERUNGEN:   10 THEMATIC ITINERARIES:
	Miasto średniowieczne Die mittelalterliche Stadt The medieval town	Gliwice należą do najstarszych miast Górnego Śląska… pierwsza zachowana wzmianka pochodzi z 1276 roku. Gleiwitz gehört zu den ältesten Städten Oberschlesiens. Die erste erhaltene Erwähnung von Gleiwitz stammt aus dem Jahre 1276. Gliwice belong to the oldest towns of the Upper Silesia… the first record comes from 1276.
	Miasto przełomu wieków XIX-XX Die Stadt um die Jahrhundertwende 19.-20. Jh. At the turn of the 19th and 20th century	W 1887 roku utworzono w Gliwicach powiat. Miasto mogło same decydować o swoich sprawach i potrzebach, miało zabezpieczony postęp gospodarczy i kulturalny, zależny jedynie od swych obywateli... 1887 bildete man in Gleiwitz den Landkreis. Die Stadt konnte von nun an über das eigene Schicksal selbst entscheiden. Der wirtschaftliche und kulturelle Fortschritt war gesichert und nur von eigenen Bürgern abhängig. In 1887 a district was created in Gliwice. Since then the town has been able to decide about its own matters and needs.
	Gliwicka secesja Gleiwitzer Jugendstil ”Art Nouveau” in Gliwice	Secesja to najkrócej trwający styl, który wprowadził jednak rewolucyjne zmiany we wszystkich dziedzinach sztuki. Narodził się z desperackiego poszukiwania „nowego”. Der Jugendstil ist der am kürzesten dauernde Stil, der jedoch revolutionäre Veränderungen in fast allen Breichen der Kunst einführte. Er entstand auf Grund der verzweifelt desperaten Suche nach etwas Neuem. Art Nouveau is the shortest lasting style which however introduced revolutionary changes in every field of art. It was born out of a desperate search for “the new”.
	Szlakiem przemysłu Gleiwitz als Industriestadt Industry trail	Huta Gliwicka była pod koniec XVIII w. najnowocześniejszym, przodującym zakładem w Europie i jednym z motorów rozwoju miasta Die Gleiwitzer Hütte war gegen Ende des 18. Jahrhunderts das modernste Werk in Europa und zugleich eine der Antriebsfeder für die Stadtentwicklung. Steelworks in Gliwice at the end of XVIII century was the most modern and leading company in Europe and became one of the powers that had impact on the growth of the city.
	Gliwice miastem nauki Gleiwitz als Stadt der Wissenschaften A scientific City	Po wojnie Gliwice stały się ważnym ośrodkiem naukowym. Powołano Politechnikę Śląską.  Początkowo miała się znajdować w Katowicach, ale o przeniesieniu do Gliwic przesądziła możliwość skupienia całej społeczności akademickiej na stosunkowo niewielkiej powierzchni z uwagi na dużą ilość zachowanych gmachów szkolnych. Nach dem Krieg wurde Gleiwitz zum wichtigen Lehr- und Forschungszentrum. Man gründete hier die Schlesische Technische Universität. Ursprünglich sollte sie sich in Kattowitz befinden, aber ihre Verlegung nach Gliwice bedingte die Tatsache, dass es in der Stadt eine Vielzahl von freistehenden Schulgebäuden gab. After the World War II, Gliwice became an important scientific centre. The Silesian University of Technology was established. At first, it was planned to be located in Katowice; however the Gliwice location prevailed due to the great number of well-preserved school buildings.
	"Pogranicze" "Grenzland" "Borderland"	Z racji  położenia Gliwice w swej bogatej historii były miastem przechodzącym często z rąk do rąk... Wegen der geografischen Lage wechselte Gleiwitz in seiner reichen Geschichte oft die nationale Zugehörigkeit. Gliwice, due to its location, was incorporated in the territories of different countries several times in its rich history.
	"Romantyczna" "Romantische Tour" "Romantic"	To miasto wyjątkowe, które z powodzeniem można zaliczyć do kategorii zerowej. Z przepiękną secesyjną architekturą, zachwycającą wszystkich kochających piękno. Wspominam Gliwice jako doskonały przykład miasta romantycznego." „Es ist eine außerordentliche Stadt, die man problemlos der Nullkategorie zurechnen kann. Es ist die Stadt mit wunderbarer Jugendstilarchitektur, die alle Schönheit liebenden entzückt. Ich erinnere mich an die Stadt als Beispiel einer romantischen Stadt“. "It is an extraordinary city, which can well be numbered among the zero-category monuments. It has a beautiful art nouveau architecture, impressing everyone who loves beauty. I recall Gliwice as a perfect example of a romantic city."
	Gliwickie diaspory Diaspora in Gleiwitz The Gliwice diasporas	Ewangelicy / Żydzi / Ormianie Protestanten / Juden / Armenier the Evangelics / the Jews / Armenians
	"Iluminacja" "Illumination" "Ilumination"	Ta trasa jest odmienna od pozostałych – pozostawiamy na boku przewodniki, historyczne opracowania itp. – i o pogodnym zmierzchu wyruszamy „w miasto” aby chłonąć jego urok w innym świetle. Diese Wanderstrecke ist anders als alle übrigen – wir lassen alle Führer und historische Abhandlungen u.ä. beiseite – und bei einer heiteren Dämmerung brechen wir „in die Stadt“ auf, um ihre Reize und Zauber in anderer Beleuchtung zu bewundern. This route is unlike any other. We put aside the guidebooks, historical studies etc. to explore the city at clear dusk to admire its beauty in slightly different light.
	"Podróż w krainę dzieciństwa" Gliwice w powieści Horsta Bienka "Reise in die Kindheit" Gleiwitz in Horst Bieneks Roman "The journey into the land of childhood" Gliwice seen by Horst Bienek	„Wszystko jest tak blisko. Wystarczy, że zrobię kilka kroków. Dawniej wszystko było szerokie, duże, potężne. Kościół był wyższy. Wieża ciśnień szersza. Las o wiele bardziej nieskończony. Drzewa zieleńsze. Ulice dłuższe. Szkoła jeszcze większa. Cmentarz cichszy. Zapach silniejszy. Lato gorętsze, zima mroźniejsza. I czas przemijał wolniej.” „Alles ist so nah. Ich brauche überallhin nur ein paar Schritte. Damals war alles weit, groß, gewaltig gewesen. Die Kirche war höher. Der Wasserturm breiter. Der Wald unendlicher. Die Bäume grüner. Die Straßen länger. Die Schule noch größer. Der Friedhof stiller. Der Geruch stärker. Die Sommer heißer und die Winter kälter. Und die Zeit verging langsamer.” „Before everything was broad, big and enormous. The church was higher. The pressure tower was wider. The forest was much more never-ending. The trees were greener. The streets were longer. The school was even bigger. The cemetery was more silent. The scent was more intense. The summer was hotter, the winter was colder. And the time passed slower.”