Małgorzata Malanowicz

Niedaleko na Śląsku...

 V 2009

 

 

       
      Tylko 84 km i już jesteśmy w Opavie. To niewielkie, o bogatej historii miasto u zbiegu rzek Opawy i Morawicy – wznosi się nad śląską równiną u podnóża Jeseników. We wczesnym średniowieczu tereny te zamieszkiwało śląskie plemię Gołęszyców. Wraz z resztą Śląska w wiekach X-XII stanowiły przedmiot ciągłych wojen polsko-czeskich. W wyniku pokoju kłodzkiego kończącego pięcioletnią wojnę (1132-1137) Bolesława Krzywoustego z Sobiesławem I, Ziemia Kłodzka i Śląsk Opawski przypadły Czechom. W 1269 r. król Czech, Przemysł Ottokar II, osadził na tronie utworzonego księstwa opawskiego swego syna Mikołaja I, który dał początek śląskiej linii Przemyślidów. Na początku XIV wieku w ramach Korony Czeskiej powstało Księstwo Opawskie, a Opawa stała się później jego centrum administracyjnym. W czasie panowania dynastii Jagiellonów na tronie czeskim namiestnikiem księstwa opawskiego w latach 1501-1506 był przyszły król polski Zygmunt I Stary. W 1515 roku w dożywotnie władanie księstwo objął Kazimierz, książę cieszyński z dynastii Piastów. Po wojnach śląskich (1740-1763), nie licząc ziem księstwa cieszyńskiego, Śląsk opawsko-karniowski stał się jedynym terytorium śląskim pozostałym w granicach państwa Habsburgów.   
       
      W 1820 roku, po klęsce Napoleona, odbył się tu drugi kongres zwycięskich potęg; spotkali się przedstawiciele tzw. Świętego Przymierza – car rosyjski, król pruski, cesarz austriacki oraz przedstawiciele Anglii i Francji w celu negocjacji w sprawie wspólnego postępowania w stosunku do ruchu rewolucyjnego we Włoszech. Aż do powstania ziemi Śląsko-Morawskiej w 1928 roku Opawa była siedzibą urzędów ziemskich.  
       
      W 1918 roku, po upadku Habsburgów, całość tych ziem znalazła się w Czechosłowacji. Jednak w większości Śląsk opawski zamieszkiwali – zwłaszcza w północnej części – Niemcy sudeccy, będący potomkami osadzanych w średniowieczu na całym południu Śląska niemieckich kolonistów z Turyngii i Frankonii. Pod koniec międzywojnia stało się to pretekstem do hitlerowskich nacisków na Czechosłowację. W 1938 roku wraz z innymi ziemiami pogranicza czesko-niemieckiego i austriackiego - Śląsk Opawski został przekazany III Rzeszy. Po II wojnie światowej wszyscy Niemcy zostali przymusowo wysiedleni. To właśnie ze względu na Śląsk Opawski (i część Cieszyńskiego) w godle Republiki Czeskiej można zobaczyć czarnego śląskiego orła na złotym tle.  
       
      Opawa jest znaczącym centrum kulturalnym regionu. Już od 1805 roku działa tutaj Teatr Śląski. Śląskie Muzeum Ziemskie, założone 01.05.1814 r., jest najstarszym muzeum na terytorium Czech i należy do najbardziej znanych instytucji w kraju (wystawa przyrody i historii Śląska, rozwój stylu życia i sztuki od gotyku po współczesność). Opawa była też miastem z bardzo rozwiniętym szkolnictwem, w latach siedemdziesiątych XVII wieku działała tu szkoła jezuicka. 28 września 1991 roku powstał tu Uniwersytet Śląski, uczelnia kształci dziś ok. 3500 studentów.  
       
      Miasto bogate jest w zabytki – kościoły, klasztory, liczne pałace, zwraca też uwagę duża ilość zieleni, ale przede wszystkim: wielka dbałość mieszkańców o swoje miasto.   
       
      Dzisiejszy wypad do Opavy był króciutki, więc prezentuję poniżej raczej garść wrażeń niż pełny przegląd zabytków, ale wniosek jest jeden – WARTO ODWIEDZIĆ OPAVĘ.  
       
   
       

 

 

   Zaczynamy od ulicy Masaryka.

 

 

Klasztor minorycki z kościołem Św. Ducha

 

Kościół zbudowano przed rokiem 1289. Pierwotnie dwunawowa gotycka budowla została z wieku XVII przebudowana na wnętrze jednonawowe z rzędem bocznych kaplic. W kryptach kościoła spoczywają książęta z  rodu Podiebradów i członkowie innych szlacheckich rodów. W połowie XVIII wieku dobudowano wieżę.

W przylegającym kompleksie klasztornym zachowały się z okresu jego założenia (ok. roku 1238) – gotycki kapitularz i refektarz z XVIII-wiecznymi freskami. Od XVI wieku był miejscem posiedzeń sądu wojewódzkiego i zgromadzenia księstwa opawskiego. Obecnie służy Uniwersytetowi Śląskiemu.

A na fasadzie, we wnęce Św. Jan Nepomucen – za 3 punkty :)

 

 

Pałac Blücherów  

   Barokowy pałac zbudowany został w latach 30-tych XVIII wieku – często zmieniał właścicieli, jego nazwa pochodzi od Gebharda Blüchera wnuka zwycięzcy spod Waterloo. Dziś mieści się tu oddział przyrodniczy Muzeum Śląskiego.

 

 

Pałac Sobków 


   Wybudowany został w 1733 roku na miejscu trzech starszych domów, po pożarze w 1758 roku odrestaurowany. Jest to pałac miejski, kryty dachem mansardowym. Na osi ryzalit z rzeźbiarską dekoracją portalu niosącą balkon z piękną rokokową balustradą. Powyżej kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

 

 

Uniwersytet Śląski 

 

 

   Następnie przechodzimy w kierunku okalających Stare Miasto „plant”

 

 

Dworzakowe Sady

 

   Otaczające stare miasto od strony południowej planty, powstałe na początku XIX wieku na miejscu zburzonych wówczas średniowiecznych murów. Przy najstarszych i najciekawszych okazach drzew ustawiono tu informacje.
   Ciekawostką jest oryginalny secesyjny barometr.

 

 

   Na końcu alei natknęłam się na ciekawy budynek, którego nie potrafię zidentyfikować.