Gliwickie Metamorfozy

Mikołów

Iwona Citkowska

Zdjęcia: Krystyna Koch, Maciej Porański, Krzysztof Majnusz

18.II.2012

www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

       
     Tradycji stało się zadość i w sobotę 18 lutego „Metamorfozy” udały się na zimowy wypad, tym razem do Mikołowa. Już w trakcie organizacji okazało się jak wiele łączy nasze stowarzyszenie z tym miastem. Autorem rzeźb w ewangelickim kościele św. Jana w Mikołowie jest August Kiss, brat Wilhelma Kissa, królewskiego inspektora hutniczego i kawalera Orderu Czerwonego Orła IV klasy, pochowanego na Cmentarzu Hutniczym, nad którym sprawujemy pieczę. A jeden z członków naszego stowarzyszenia jest rodzinnie związany z miastem. I głównie dzięki owocnej współpracy z panem Grzegorzem Manderą z Miejskiej Placówki Muzealnej oraz konserwatorem zabytków panią Bożeną Halską było nam dane dotrzeć do miejsc nie dla wszystkich dostępnych. Serdecznie tym osobom dziękujemy.  
       
   Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1222 roku (a wspomina się kasztelana Andrzeja na Mikołowie) i zapisana została w dokumentach księcia opolskiego Kazimierza. W wieku XIV Mikołów dostaje się pod panowanie czeskie, potem rodu Habsburgów, a następnie stanowi własność Prus. Prawa miejskie otrzymał w 1547 roku. Historia miasta jest bogata i burzliwa. Mikołów nie oparł się wojnie, epidemii czy też pożarowi, który wybuchł w 1794 r. W XIX wieku, tak jak w większości miast na Górnym Śląsku, w Mikołowie rozwija się przemysł, powstają fabryki, dociera kolej, miasto się rozrasta.
   Zaczyna swoją działalność drukarnia Karola Miarki (ojca) – wydawcy i redaktora „Katolika”. Po I wojnie światowej i trzech powstaniach śląskich Mikołów 21.X.1921 wraz z powiatem pszczyńskim zostaje przyłączony do Polski. W okresie międzywojennym miasto rozbudowuje sieć energetyczną i wodociągową. Powstaje wiele domów, szkół, ulic, wybudowano stadion. We wrześniu 1939 wybucha II wojna światowa, miasto przejmują Niemcy. W czasie okupacji w Mikołowie działa wiele organizacji konspiracyjnych mających na celu walkę z okupantem. W styczniu 1945 miasto zostaje wyzwolone przez Rosjan. Po wojnie do dnia dzisiejszego miasto prężnie się rozwija stając się dużym ośrodkiem życia gospodarczego i kulturalnego.
       
     Kościół ewangelicki św. Jana    
       
   Wybudowany w latach 1860-1861 powstał w stylu neogotyckim. Ołtarz zdobi obraz Jezusa na motywie ewangelii św. Jana namalowany przez berlińskiego malarza Radtkego.
   Wejście do kościoła ozdobione jest odlewem głowy Chrystusa Pana, a ambonę zdobią płaskorzeźby z postaciami Marcina Lutra i Jana Kalwina autorstwa Augusta Kissa.
       
     Chlubą kościoła są organy, których twórcą jest gliwiczanin Carll Vokmann.  
       
   Za kościołem rozciąga się cmentarz, na którym spoczywa wiele mikołowskich znakomitości.
   Kościół obecnie pw. Matki Boskiej Śnieżnej, dawniej św. Wojciecha.
   Jest najstarszym kościółem w Mikołowie. Wzmiankę o nim datuje się na rok 1287. Początkowo był cały drewniany, dopiero pod koniec XVI w. wspomina się o budowli murowanej.
   W środku kościoła można zobaczyć ołtarze poświęcone św. Wojciechowi, Matce Boskiej Różańcowej, św. Antoniemu, wszystkie w pięknych barokowych oprawach.
       
     Stoi tam też przepiękna stara chrzcielnica.    
       
   Przed wejściem do kościoła stoi figura św. Jana Nepomucena z roku 1799.
       
     Kościół św. Wojciecha    
       
   Obecnie bazylika mniejsza powstała w latach 1843-1861 wybudowana w stylu neogotyckim. Budowę nadzorował mistrz Spalding z Gliwic.
   Wnętrze bazyliki zdobią przepiękne freski, trójelementowe ołtarze. Jeden z nich poświęcony jest Matce Boskiej Mikołowskiej.
   Najcenniejszymi zabytkami kościoła są obrazy drogi krzyżowej pędzla Jana Bochenka z 1868 roku oraz organy zbudowane przez Johanna M. V. Hassa.
   Nisze okienne zdobią przepiękne, bogate w detale XIX-wieczne witraże.
   Rynek.
   Jego formę wyznaczono zgodnie z panującymi w XIII wieku zasadami prawa magdeburskiego (http://pl.shvoong.com/humanities/history/1644615-prawo-niemieckie-lub-magdeburskie).
   Gdy w roku 1547 Mikołów otrzymał prawa miejskie, na rynku wybudowano ratusz (przypominający nasz Gliwicki), który stał do roku 1794. Wtedy to wybuchł pożar i ratusz spłonął wraz z połową miasta. Rok później został odbudowany. W roku 1872 został rozebrany, a rajcowie miasta przenieśli swą siedzibę do nowego, kształtem przypominającego zamek ratusza, gdzie do dnia dzisiejszego sprawują swoją pieczę nad miastem.
   Rynek okalają liczne uliczki, na których stoją piękne kamienice pokryte secesyjną fasadą, kwiatami, maszkaronami, zwieńczone wieloma wieżyczkami i iglicami.
   Muzeum to miejsce, w którym można zobaczyć kilka wystaw czasowych oraz wiele eksponatów i dokumentów związanych z Mikołowem i okolicą.
   Spędziliśmy tam mile czas, nawiązaliśmy znajomości i planujemy następne spotkania.
       
     Miasto Mikołów ma jeszcze nam dużo do pokazania...