Litografia Knippla

Rysunek Wernera

Dom Sedlaczka

   Wybudowany w XVI w. był do XIX w. siedzibą starostwa ziemi bytomskiej. Gościli tu m.in. królowie Jan III Sobieski, August II, poeci J. W. Goethe, J. U. Niemcewicz. W 1805 r. kupił go Jan Sedlaczek i urządził w nim winiarnię, która istnieje do dziś.  Tzn. istnieje teoretycznie, bo właśnie jest w remoncie :) 

Dom Cochlera

   Wybudowany został w XVII wieku, a przebudowany w XIX w. Obecnie mieści się tu najstarsza w mieście apteka „Pod Aniołem”. W 1790 pochodzący z Wrocławia aptekarz i późniejszy burmistrz, Johann Friedrich David Cochler, założył tu pierwszą w mieście prywatną aptekę „Pod białym aniołem”(„Zum weissen Engel”). Zachowały się wewnątrz sklepienia krzyżowe, a w dachu charakterystyczne lukarny, tzw „wole oka”. W zewnętrznej elewacji frontowej znajduje się figura anioła. W latach 1839–1855 w budynku mieściła się Szkoła Górnicza.

historia budynku

Historia ratusza

   Pierwsza siedziba magistratu mieściła się w latach 1562 –1608 w budynku z pocz. XVI w. (Rynek 13). W 1610 r. nabył go Piotr Bernhard. Odtąd prowadzono tu wyszynk i browar, a w XIX w. istniejącą gospodę nazwano „Pod Lipami” (zlikwidowana została dopiero na początku lat 90-tych XX w.). Parterowy pierwotnie budynek nadbudowano w 1930 r. W sieni zachowały się sklepienia krzyżowe.

zdjęcie ze zbiorów SMZT

na tym miejscu dziś

   W 1859 roku powstały plany budowy nowego ratusza. W archiwum Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej zachowały się ówczesne projekty, jednak żaden z nich nie został zrealizowany.

   Do planów budowy nowego ratusza wrócono po ponad 30 latach. Wybrano miejsce w narożu rynku, gdzie do tej pory znajdowała się siedziba sądu (wcześniej Urząd Górniczy Wolnego Miasta Tarnowskie Góry). Zwrócono się do Berlińskiego Związku Architektów o rozpisanie konkursu na projekt nowego ratusza. Spośród 17 prac, przyjęto projekt wyróżniony drugą nagrodą bez większych zmian i zlecono autorowi projektu, profesorowi H. Guth z Charlottenburga dalsze rozpracowanie szczegółów projektu. Uroczyste poświęcenie nowej siedziby miało miejsce 11 sierpnia 1898 r. w obecności prezydenta rejencji i hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka ze Świerklańca.

   Jest to trzykondygnacyjny budynek w stylu neorenesansu z elementami gotyku. Elewacje wykonane zostały z cegły z elementami z piaskowca i granitowym cokołem. Pierwotnie na parterze zlokalizowano sklepy, na pierwszym piętrze biura magistrackie, na drugim – mieszkanie burmistrza oraz salę posiedzeń rady miejskiej. We wnęce na froncie ratusza umieszczono figurę Jerzego, margrabiego brandenburskiego, następcy księcia Jana Opolskiego, założyciela miasta, którą zastąpiono w roku 1957 figurą gwarka. Elewację zdobią też kartusze herbowe: rodziny Henckel von Donnersmarck, królestwa pruskiego, cesarstwa niemieckiego, prowincji śląskiej, trójpolowy miejski nadany w 1562 r. i margrabiowski Jerzego Hohenzollerna, dłuta Matthiasa Carla Schillinga (1851–1909), nadwornego mistrza kamieniarskiego z Berlina.