Na terenie powiatu koneckiego najcenniejsze z punktu widzenia historii kultury materialnej, cywilizacji i myśli technicznej są zabytki zachowane w formie obiektu. Najstarszym z tych obiektów jest kuźnica wodna w Starej Kuźnicy. Po raz pierwszy wymieniana jest w aktach z 1662 r. Nie wspomina o niej w swym spisie z 1782 r. ksiądz J.Osiński. H. Łabęcki wymienia ją jako kuźnicę z roczną produkcją 70 c (28 t) żelaza. W 1838 r. należała ona do dóbr Nieświń. W tym też roku została częściowo zmodernizowana przez przebudowę pieca. Po 1860 r. współpracowała z wielkim piecem hutniczym, który został wybudowany w jej pobliżu i z przerwami funkcjonował do 1893 r. W XX w. jej funkcja ograniczyła się do przekuwania złomu żelaznego na drobne narzędzia rolnicze i artykuły gospodarstwa wiejskiego, przede wszystkim lemiesze i siekierki. Od 1957 r. jest nieczynna. Obecnie odrestaurowano ją i jako terenowa placówka Muzeum Techniki NOT udostępniona jest zwiedzającym. Kuźnica wodna w Starej Kuźnicy usytuowana nad rzeką Młynkowską, lewym dopływem Drzewiczki, zachowała swe historyczne rozplanowanie przestrzenne. Grobla, która przegradza dolinę rzeczki i stanowi zaporę czołową zbiornika energetycznego, jest jednocześnie lokalną drogą. Drewniane urządzenie piętrzące w postaci stawidła z drewnianym korytem prowadzącym spiętrzone wody na nasiębierne, także drewniane koło wodne, to najstarsze urządzenia hydrotechniczne. Zastosowany do podnoszenia stawidła prosty system dźwigni naciskowych, obsługiwanych przemyślnie z wnętrza zakładu umożliwiało kuźnikowi dostosowanie przepływu wody do potrzebnej w danej chwili pracy młota. Młot naciskowy, sprzężony z kołem wodnym poprzez osadzony na wspólnym wale pierścień, zwany "żabą", uderzał rytmicznie w kowadło, tak zwane wymienne, mocowane za pomocą klinów, w sposób, typowy dla drugiej połowy XIX w. Przy aktualnej średnicy koła, wału i przekładni pierścienia naciskowego oraz przepływie słupa wody około 30 cm młot uderza około 60 razy na minutę. Ten typ mota, zwany z niemiecka Schwanzhammer, przywędrował do nas najprawdopodobniej na przełomie XVII i XVIII w. z Niemiec. Równie cennym elementem wyposażenia kuźnicy są drewniane miechy skrzynkowe, zwane "polskimi", które formą swą nawiązują do znanych z inwentarzy osiemnastowiecznych drewnianych miechów prostokątnych czy jeszcze starszych trójkątnych, znanych z prac Agricoli.
Podobnie jak młot, "dwoiste" miechy skrzynkowe poruszane są energią wody przenoszoną specjalną drewnianą rynną na koło wodne usytuowane wewnątrz kuźnicy. Na wieńcu tego koła, zamocowane mimośrodowo dźwignie poruszały na przemian to jeden, to drugi miech, dając nieprzerwany dmuch świeżego powietrza, a w efekcie tlenu, przyspieszającego w piecu spalanie i nagrzewanie wsadu. W kuźnicy zachowały się jeszcze: ręczne nożyce do cięcia blachy, kamienny toczak do ostrzenia wyprodukowanych narzędzi i piec grzewczy, pospolity intruz wśród tak szacownych zabytków, oraz obcęgi, szczypce i inne drobne narzędzia kowalskie. Wszystkie te urządzenia znajdują się w zrekonstruowanej na wzór swej poprzedniczki drewnianej, krytej gontem szopie o konstrukcji zrębowej, z okrągłych dyli, bez okien, z niewielką furtą - bramą. Obecnie obiekt ten, dla celów poglądowych, można okresowo uruchamiać. Jego obsługą zajmuje się H. Niewęgłowski, ostatni z żyjących z tej rodziny w linii męskiej kuźników, pamiętający czasy stałej i mozolnej pracy kuźnicy.

Kuźnica wodna w Starej Kuxnicy to obecnie oddział Muzeum Techniki NOT w Warszawie. Pierwsze wzmianki o funkcjonującej tu kuźnicy pochodzą z XVII w. Kuźnica napędzana była kołem wodnym na rzece Młynkowskiej. W 1860 r. wzniesiono wielki piec, który pracował z przerwami do 1893 r. W skład zakładu wchodzą: ujęcie wody, grobla, wypusty oraz dwa koła nasiębierne (na potrzeby pokazów działania kuźni woda może zostać czasowo skierowana na koło wodne). W kuźnicy znajduje się też drewniany młot, typowy dla polskich zakładów z tego okresu, oraz zabytkowa dmuchawa.