„Gliwickie Metamorfozy”			Wielka Eskapada „Metamorfoz” Samsonów – Zabytkowa Huta Żelaza		Małgorzata Malanowicz Zdjęcia: A. Kołodziej, K. Majnusz, M. Malanowicz, L. Miozga V.2011
	www.gliwiczanie.pl		gliwickie_metamorfozy@op.pl

	Wielki piec służył do wytapiania surówki  ze wsadu składającego się z rudy żelaza z dodatkiem koksu i topników. Wielki piec ma gruszkowaty kształt dwu stożków ściętych złączonych podstawami. Koks pełni rolę paliwa oraz reduktora tlenków żelaza. Zasada pracy i konstrukcja wielkiego pieca wywodzi się z dymarki. Przyjmuje się, że pierwsza konstrukcja, którą można by nazwać wielkim piecem, powstała około 1400 roku. Drogą eksperymentów zmieniano kształt i wymiary, węgiel drzewny który był początkowo stosowany jako paliwo zastąpiono koksem (1735).  W centralnej części ruin znajduje się wielki piec, za nim jest wieża gichtociągowa. Z niej dokonywano zasypywania pieca wsadem. Zasypu tego dokonywano przez specjalną konstrukcję. W tym pomieszczeniu znajdowała się maszyna parowa, która służyła do napędzania wszystkich maszyn na terenie huty ,,Józef".
	Maszyna parowa wykorzystywana była do roku 1829. Pomieszczenie w którym znajdowała się dmuchawa położona była po prawej stronie pieca. Jej zadaniem było  dostarczanie powietrza do strugi ognia w wielkim piecu. Wydzieloną jednostkę organizacyjną stanowi modelarnia. W której odbywało się odlewanie i modelowanie materiałów wytwarzanych w hucie. Wydział zakładu, w którym  wytwarza się odlewy. Oddziały odlewni: przygotowalnia materiałów formierskich, rdzeniarnia, formiernia, wytapialnia, lejarnia, oczyszczalnia i wykańczalnia odlewów. Budynek w  którym prowadzono ostateczną obróbkę wytworzonych maszyn i przedmiotów. Znajdowała się ona po  lewej stronie pieca. Wydzielona nie zadaszona część budynku przeznaczona prawdopodobnie do składowania i przechowywania materiałów do późniejszego przetopienia w wielkim piecu.

 

Materiały źródłowe: www.wedrowkiztechnika.pl