|
Budowę murowanego
zamku rozpoczęli Kmitowie, w posiadaniu których znajdował się Wiśnicz
prawdopodobnie już w XV wieku. Ostatni z rodu, marszałek wielki
koronny Piotr Kmita przebudował go rozbudowując część mieszkalną.
W 1593 roku Wiśnicz zakupił Sebastian Lubomirski i w posiadaniu tej
rodziny (z krótkimi przerwami) dobra znajdowały się do 1945 roku.
Dzisiejszy kształt zamek zawdzięcza przebudowie przeprowadzonej w
latach 1615–1621 przez Stanisława
Lubomirskiego wg projektu Macieja Trapoli. Ten sam architekt
zaprojektował również w latach 1621–1631
położony nieopodal ufortyfikowany kościół i klasztor karmelitów.
|
|
|
Zamek należy do typu tzw „palazzo
in fortezza”. Wzorcowym przykładem
takiej nowożytnej
zamiejskiej rezydencji pałacowej połączonej z bastionowymi
fortyfikacjami jest Palazzo Farnese w miejscowości
Caprarola –
pałac w stylu późnego renesansu powstały w latach 1547–1559 wg
projektu G.B. Vignoli dla A. Farnese. Wybudowany został na planie
regularnego pięcioboku, z wewnętrznym okrągłym dziedzińcem arkadowym
i cokołem o zarysie bastionowej fortyfikacji, z dekoracją malarską i
stiukową Taddeo i Federico Zuccarich. Caprarola stała się
inspiracją dla wielu później wzniesionych obiektów, również w Polsce
|
|
|
Bastion –
dzieło fortyfikacyjne, zbudowane na planie pięcioboku, usytuowane na załamaniach
obwałowania twierdzy, wysunięta przed jej front, przeznaczone do walki
bliskiej (osłona ogniem bocznym frontu bastionowego) oraz do walki dalekiej
(prowadzenie ognia czołowego na przedpole). Bastiony budowane były z wału
lub nasypu ziemnego, wzmocnione od strony
rowu murem oporowym. Bok zwrócony na zewnątrz nosił nazwę czoła, a zwrócony
ku kurtynie – barku, natomiast szyja łączyła bastion z
wnętrzem twierdzy. Kąt zawarty między czołami nazywano szpicem, a jego
dwudzielną – kapitalią. Bastiony znane były już w
starożytności, lecz wykorzystywanie ich jako elementów systemu
fortyfikacyjnego zapoczątkowano we Włoszech, w drugiej połowie XV wieku (Mariono
di Jacopa), a następnie rozwinięto w Holandii (Adam Freytag) i we Francji
(Sebastian le Prestre de Vauban). Z czasem bastiony uległy różnym
modyfikacją, polegającym na: zaostrzeniu szpica w celu
zmniejszenia skuteczności ognia przeciwnika, budowie nadszańców, obniżeniu
stanowisk ogniowych dział flankujących kurtynę i osłonięciu tych dział
orilionem, później budowano samodzielne, wyodrębnione z narysu, tzw.
bastiony wydzielone. W Polsce fortyfikacje bastionowe pojawiły się w
drugiej połowie XVI wieku i otaczano nimi siedziby magnatów, tworząc tzw.
Zamki bastionowe, a także stanowiły obwarowania miast lub klasztorów.
|
|
|
Po przebudowie zamku trzykondygnacyjna część mieszkalna otrzymała
niewielki wewnętrzny dziedziniec z piętrową arkadową loggią, narożne
wieże podwyższono, nową wieżę postawiono obok bramy, a przy starej
wieży czworobocznej wzniesiono zwieńczoną kopułą kaplicę zamkową.
Zamek mocno ucierpiał podczas szwedzkiego „potopu”, ale nadał jego bryła robi ogromne wrażenie, natomiast w większości
odnowione wnętrza wnętrza czekają na wypełnienie ciekawymi ekspozycjami.
Prezentowane obecnie są bardzo nierówne i niekiedy niestety dość
przypadkowe..zobacz
|
|