Alfred  Kreidel był długoletnim, bardzo aktywnym burmistrzem miasta. To z jego inicjatywy zaczęto w 1881 roku myśleć o budowie Domu Starców przy obecnej ul. Kozielskiej.    W roku 1897 przeszedł na emeryturę i wtedy magistrat zadecydował o przemianowaniu ulicy Gartenstrasse (Ogrodowej) przecinającej ul. Zwycięstwa i biegnącej do Parku Miejskiego i palmiarni na ul. Kreidelstrasse.

   W drugiej części ulicy po numerem 16 powstaje Kasino-Gesellschaft, mieszczański klub, którego celem było pielęgnowanie kontaktów towarzyskich oraz kultury na odpowiednim poziomie. Wspierano tu czytelnictwo (prenumerata czasopism), dyskutowano o literaturze, organizowano spotkania muzyczne i taneczne.

   Powstaje tu również, na przełomie 1897–1899 roku, pod numerem Barlickiego 5 (Kreidelstrasse 5) reprezentacyjna piętrowa willa. Budową obiektu kieruje Erik Waldman, zaś zleceniodawcą jest 26-cioletni wówczas przemysłowiec Josef Bendix Mayer.

   W roku 2004 p. Aldona Kusiak, studentka Wydziału Architektury – Katedra Historii i Teorii Architektury, podjęła trud zaprojektowania adaptacji willi przy ul Barlickiego 5 na Centrum Kultury. Powstała praca dyplomowa, której obszerne fragmenty za jej zgodą wykorzystałem w tym opracowaniu.

   Josef Bendix Mayer urodził się w Palatynacie w Niemczech w rodzinie, która od lat związana jest z przemysłem odlewniczym. Studia ukończył w Berlinie gdzie rozpoczął swą zawodową karierę w Zakładach Borsiga. Kierował następnie wydziałem produkcji rur w Zakładach  Huldschinsky' ego w Gliwicach ( późniejsza Huta 1 go Maja)

Mayer wykorzystuje rodzinny talent oraz doświadczenie  i zamieszkawszy wraz z żoną Kate ( z d. Huldschynsky) w willi przy Kreidelstrasse 5 zaczyna rozwijać działalność zawodową. W roku 1890 założył swą własną fabrykę produkującą kotły – Oberschlesische Kesselwerke  B. Meyer G.m.b.H  przy obecnej ul. Toszeckiej i  św. Małgorzaty.

   W roku 1909 fabryka przeszła częściowo w ręce Deutsche Babcock & Wilcox, Oberhausen. Po wojnie w posiadanie majątku tej firmy wszedł gliwicki GZUT.

   Mayer był członkiem rady miejskiej, członkiem zarządu gminy żydowskiej, członkiem zarządu uzdrowiska dla dzieci żydowskich w Jastrzębiu, członkiem rady nadzorczej "Huldschynsky  Huttenwerke AG". Był także współzałożycielem i członkiem zarządu Towarzystwa Muzycznego w Gliwic. Posesja przy ul Kreidelstr 5 utrzymana była w wielkiej staranności ze względu na reprezentacyjny charakter ulicy i sąsiedztwo burmistrza miasta – Alfreda Kreidla. W południowej części posesji znajdował się ogród z niewielkim basenem. Posesję otaczało murowane ogrodzenie.

   Po śmierci Mayera w 1900 roku  posiadłość przy ul Barlickiego 5 odziedziczyła wdowa po Jozefie Bendixie – Kate Mayer. Mieszkała tam w towarzystwie służby do około 1913 roku W międzyczasie w willi zamieszkiwał także pan Mietke, zajmujący zaszczytne miejsce w zarządzie miasta Gliwice. Po roku 1914 budynek przeszedł w ręce tajnego radcy handlowego, a długoletniego dyrektora huty „Gliwice” Otto Niedta. Nie zagrzał on tu jednak miejsca, gdyż po kilku latach wyprowadził się z Gliwic a willę przejęła spółka „Oberschlesische Eisenbahn-Bedarfs”, która ulokowała tam dwóch swoich dyrektorów: Rudolfa Brenneckiego i Fritza Koeniga z rodzinami i służbą. Brennecki wkrótce przeprowadził się na obecną ulicę Kościuszki, a Koenig pozostał w willi na ulicy Barlickiego do końca wojny. Budynek dzielili wraz z nimi studiujący synowie oraz rodzina służącego: Reinholda Groehlicha. W okresie wojennym Koenig był dyrektorem zakładów w Łabędach.

   Na podstawie planów archiwalnych udostępnionych dzięki Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Miejskich w Gliwicach możliwe było sporządzenie analizy dokumentacji archiwalnej willi przy ulicy Barlickiego 5. Dokumentacja ta wykonana została w 1911 roku. Budynek został zaprojektowany jako 2-kondygnacyjna willa przeznaczona dla jednej wysoko sytuowanej rodziny posiadającą służbę.

Dla porównania przedstawiam też analizę inwentaryzacji z roku 1993, czyli mniej więcej po 80 latach.

   1911 r. – Część piwniczna składała się z szeregu pomieszczeń gospodarczych. Jedna z izb przeznaczona została dla służby. Połączono ją z kuchnią zlokalizowaną w północnego-zachodnim narożniku. W części południowo-zachodniej zlokalizowano pralnię oraz  trzy pomieszczenia gospodarcze. Po stronie zachodniej umieszczono klatkę schodową, kotłownię oraz toaletę. Wszystkie te pomieszczenia łączył obszerny korytarz w centralnej części piwnicy. Każde z pomieszczeń posiadało doświetlenie w postaci niewielkich okien.

   1993 r. – W piwnicy dokonano nieznacznych przeróbek likwidując pomieszczenia służby, rozdzielając jedynie pomieszczenia wschodnie ścianką działową, oraz wyburzając ścianę w pomieszczeniach północno-wschodnich.

Parter:

   1911 r. – Klatka schodowa łącząca wszystkie kondygnacje, jak i główne wejścia do budynku znajdowały się od zachodniej strony. Wejście to, prowadziło do reprezentacyjnego holu na parterze. Od strony północnej i wschodniej zaprojektowano cztery salony, w tym jeden zakończony werandą prowadzącą do ogrodu w południowej części posesji. Salony połączone były ze sobą i otwarte do holu reprezentacyjnego stanowiącego środkową część parteru. Od strony południowo-zachodniej zlokalizowano kuchnię, zmywalnię oraz jadalnię, pokój kredensowy.