„GLIWICKIE METAMORFOZY”

KWK „Sośnica” Izba Tradycji

Marian Jabłoński
Konsultacja: Jan Woźniak

Gliwice 2006

www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

Kopalnia

zdjęcia archiwalne

– zdjęcia nowe

– Pole Wschód

tereny leśne

Izba Tradycji KWK Sośnica

Osiedle

 

 

       
   Izba Tradycji gromadzi eksponaty dotyczące działalności górniczej w Gliwicach, szczególnie związane z historią Kopalni Węgla Kamiennego "Sośnica" i umożliwia ich prezentację zwiedzającym. Zobaczyć tu można mapy, dokumenty, narzędzia, drobne urządzenia górnicze, zdjęcia z okresu budowy  i rozbudowy kopalni i dzielnicy Sośnica, mundury, lampy górnicze i makietę kopalni Sośnica w skali 1:100 według stanu w roku 1945.
   Na terenie przyszłego obszaru górniczego kopalni "Sośnica", poszukiwania węgla kamiennego metodami wiertniczymi rozpoczęto w połowie XIX wieku. W 1854 roku natrafiono na pokład węgla w Sośnicy, a w 1855 roku w Ligocie Zabrskiej. Trwały dalsze prace badawcze. Węgiel był trudno dostępny, bo zalegał stosunkowo głęboko pod ziemią. Wiercenia poszukiwawcze w dużej części finansował książę Hugo zu Hohenlohe Oehringen ze Sławięcic. On też uzyskał od władz pruskich większość nadań pól górniczych i koncesji na uruchomienie kopalni na tym terenie. Nowym polom górniczym nadawano z reguły imiona członków rodziny książęcej. Sąsiednie pola górnicze nadane innym poszukiwaczom węgla, zostały z czasem pozyskane przez rodzinę książęcą drogą zakupu lub wymiany.
   Nadanie pola górniczego "Oehringen", wydane przez Wyższy Urząd Górniczy we Wrocławiu w 1867 roku.
   Nadane pola górnicze oznaczano w terenie kamieniami granicznymi, jak ten z pierwszego pola górniczego "Eustachius".
   W 1872 roku podjęto pierwszą nieudaną próbę budowy kopalni na polu górniczym "Carl Oswald" w Ligocie Zabrskiej, w pobliżu wojskowego placu ćwiczeń. Prace wkrótce wstrzymano, a szyb zgłębiony do głębokości ok. 160 metrów został zasypany. Po 40 latach, w 1912 roku, na terenie Ligoty Zabrskiej ponownie podjęto budowę zakładu górniczego "Carl Oswald", nazwanego później "Oehringen".
   W roku 1916 zaczęto również głębić szyby I i II zakładu górniczego "Sosnitza" na terenie Sośnicy. W tym czasie cały obszar górniczy należał już do książąt zu Hohenlohe Oehringen. Szyby I i II w Sośnicy uruchomiono szybciej i 17 października 1917 roku wydobyto pierwsze tony węgla z poziomu 130 metrów. W latach 20-tych XX wieku trwała budowa kopalni "Sosnitza" (Pole Wschód). Budowę zakładu górniczego "Oehringen" (Pole Zachód) przerwano w 1920 roku, z powodu trudności finansowych. Po następnych 14 latach budowę podjęto ponownie i w 1943 roku uruchomiono szyb III i Pole Zachód kopalni, połączonej dołem z Polem Wschód.
   W 1922 roku w wyniku powstań śląskich i plebiscytu podzielono Górny Śląsk pomiędzy Niemcy i Polskę.
   Granica państwowa przechodziła przez obszar górniczy kopalni "Sośnica". Ten słupek graniczny stał w latach 1922-1939 w pobliżu Pola Zachód, przy drodze z Ligoty Zabrskiej do Makoszów.
   Salka dyrektorska Izby Tradycji gromadzi literaturę górniczą, dokumentacje kopalni, dokumenty jej pracowników i dawniej używany sprzęt biurowy oraz modele maszyn górniczych.