„Gliwickie Metamorfozy”

Koszary artylerii

Marian Jabłoński

 

XII.2004
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

       
      Początek tego reportażu wiąże się bezpośrednio z przedwojenną pocztówką która przedstawia okazały gmach dawnych koszar artylerii w Gliwicach przy ul. Okrzei 20, a napis „Artillerie Kaserne-Gleiwitz” towarzyszy też następnej karcie pocztowej którą również zaczęliśmy omawiać na łamach naszego forum. 
     

       
Pocztówki te zostały wysłane w latach 1920-1922, o czym świadczą znaczki pocztowe sygnowane przez Komisję Międzynarodową pilnującą prawidłowego przebiegu Plebiscytu na Śląsku w roku 1921.

Na stronie http://postage.20m.com/c0004125.htm można zobaczyć te pozycje filatelistyczne odpowiednio sklasyfikowane.

 

      Dzisiejszy wygląd tego budynku niewiele różni się od jego „pocztówkowej” wersji. Jednak nigdy bym nie przypuszczał że przechodząc przez bramę dzisiejszego Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego odnajdę nieznany mi dotąd świat starych koszar wojskowych z pierwszych lat XX wieku. 
     Zacznijmy od umiejscowienia tego obiektu wojskowego w czasie i przestrzeni. Na poniższych wycinkach map widać zmiany jakie towarzyszą temu obszarowi.

      I tu ciekawostka. Mapa z roku 1928 jest śladem jaki pozostał po decyzji państw sprzymierzonych w roku 1918, kiedy Niemcy jako państwo które wywołało i przegrało I wojnę światową, zostało pozbawione własnej armii.

 

       Nazwa  „Schupo Kaserei” czyli koszary policyjne, wskazuje że nastąpiła w latach 20-tych po I wojnie zmiana użytkowników budynków. Zamiast artylerzystów z armatami, koszary zajęła prawdopodobnie konna policja i żandarmeria. Na licznych zdjęciach z tamtych lat można zobaczyć policjantów na koniach pilnujących porządku.
    Zresztą pamiątki jakie pozostały do dnia dzisiejszego w budynkach koszar, wyraźnie wskazują na zdecydowanie konno-kawaleryjski ich charakter. Po armatach, działach i artylerzystach z przed I wojny światowej nie pozostał niestety żaden ślad.

 

    A oto plan zabudowań pokoszarowych jaki został wykonany w roku 1949 przez powojenną komisję inwentaryzacyjną. Wiele budynków obecnie nie istnieje, na planie zostały one oznaczone czerwonym krzyżykiem.

     Planowi temu towarzyszyć będzie opis poszczególnych budowli oraz zdjęcia wykonane w grudniu 2004 roku. Dane jak rok budowy budynku, jego przeznaczenie i wyposażenie, zostały zaczerpnięte z opracowania inwentaryzacyjnego koszar z roku 1949. Mogłem się zapoznać dzięki uprzejmości Dyrekcji Górnośląskiego Centrum Edukacyjnego w Gliwicach, a w szczególności dzięki zaangażowaniu pracowników Działu Administracji.