„Gliwickie Metamorfozy” |
Lazaret
– ul. Ziemowita
|
Marian
Jabloński
Gliwice 2005 |
|
www.gliwiczanie.pl |
|
gliwickie_metamorfozy@op.pl |
|
|
|
|
|
|
Historia pierwszego gliwickiego
szpitala
miejskiego zaczyna się w połowie XIX w. |
|
|
|
|
|
|
Niełatwa dla wówczas niebogatego miasta decyzja o budowie wielkiego
szpitala, przyspieszona została tragicznymi latami głodu i tyfusu 1847–1849.
Zachorowalność i beznadziejny stan zmobilizowały wszystkie siły, aby
zabezpieczyć miasto przed jeszcze większym złem. Naciskał też na władze
wybrany 2 sierpnia 1848 roku chirurgiem okręgowym toszecko-gliwickim Antoni
Fleischer. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ostatecznie
mistrz murarski Degener rozpoczął 6 sierpnia 1855 roku budowę szpitala
miejskiego na placu dawnego targu konnego przy ul. Ziemowita, tuż przy późniejszym
kościele św. Piotra i Pawła. Koszty budowy szpitala wyniosły 22.114 talarów
a oddany został do użytku 1 stycznia 1858 roku. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jeszcze
w trakcie budowy szpitala, dziekan Kühn wezwał władza, aby zezwoliły na
sprowadzenie do miasta siostry klasztoru Szarytek i przekazanie im opieki nad
chorymi nowego szpitala.
Kierownictwo
szpitala powierzono dr Freundowi. Znajdowały się tu 42 łóżka, jednak w
razie potrzeby można było powiększyć tę ilość do 70. W 1872 roku w
szpitalu przebywało 268 osób, które przebywały tu średnio 30 dni. Koszty
utrzymania w zależności od klasy ubezpieczenia wynosiły za miesięczny pobyt
w szpitalu
w 1 klasie - 75 m, w 2 - 60 m, w 3 - 45 m oraz w 4 klasie 24 m.
Niezamożni
z miasta leczeni byli na koszt miasta w najtańszej klasie. Wydatki na
utrzymanie szpitala za 1872 rok wynosiły 14.928 m z których 6.485 wpłynęły
z różnych źródeł, zaś resztę wpłaciło miasto.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W
latach 70. w szpitalu przeprowadzono kilka inspekcji, w tym także jedną z
udziałem najwyższych władz, które wysoko oceniły pracę ludzi tej placówki.
Opinie te spowodowały, że wyróżniono szpital w urzędowym "Amtsblatt
" z 1879 roku przyznaniem mu wraz z kilkoma innymi na Śląsku, miejsc dla
praktykantów na studiach medycznych.
Żywot
szpitala miejskiego kończył się w 1882 roku, gdy za zgodą kanclerza odkupiły
go za sumę 100.000 m od miasta władze wojskowe i zorganizowały w nim lazaret
garnizonowy.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Jednocześnie
rozpoczęto budowę nowego szpitala miejskiego na sporej parceli przy ul. Kościuszki.
Do czasu ukończenia budowy, chorych ze szpitala umieszczano w lazarecie
garnizonowym przy ul. Klasztornej, który w 1890 roku został przez miasto
sprzedany.
Stan
tego gliwickiego szpitala garnizonowego wynosił w latach 1813-14 średnio 150-350 żołnierzy.
Ten szpital został rozwiązany 10.06.1814 roku. W sumie było tu 1.087 żołnierzy,
zwolniono 868, zaś 143 przeniesiono do innych lazaretów. Ze zmarłych 265 żołnierzy
w tym szpitalu, 36 zmarło od odniesionych ran, 29 od wewnętrznych chorób, z
tego 17 na tyfus, 7 z osłabienia.
Najmłodszym
był 17-letni berlińczyk, najstarszy 40-letni żołnierz z Pszczyny.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Pochowani
zostali "daleko od miasta na piasku", na północ od cmentarza żydowskiego,
w miejscu obecnego I i II peronu dworca.
W
1849 roku na tym cmentarzu poświęcono pomnik z lwem, który następnie
przeniesiony został w 1890 roku do parku.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|