1. Krótko o życiu.

Josef Wilhelm Karl Limburg urodził się 10 lipca 1874 roku w Hanau nad Menem w rodzinie złotników. Złotnikami w tej rodzinie byli: jego pradziadek Andrzej, dziadek Piotr oraz ojciec Walenty Robert. Został nim też starszy brat rzeźbiarza, Karl Wilhelm.
Matką rzeźbiarza była Katarzyna Józefa z domu Dress, a on sam był szóstym dzieckiem państwa Limburg.
Wykształcenie to (pokrótce): nauka w warsztacie ojca, studia w Akademii Sztuk Pięknych w rodzinnym Hanau, potem w Wiedniu a od 1896 roku w Akademii Sztuk w Berlinie. W 1900 roku wykonał rzeźbę konkursową "Taniec", która w efekcie przyniosła mu w nagrodę roczny pobyt w Rzymie z pracownią do dyspozycji. Pobyt ten przyniósł mu wielkie korzyści. Wykonał tam wiele znaczących dzieł, otrzymał sporo ważnych zleceń a przede wszystkim zdobył rozległe kontakty wśród arystokracji a także urzędników Watykanu. Bywał wśród kardynałów na prywatnych audiencjach a także u nowo wybranego papieża Piusa X co zaowocowało zleceniem wykonania popiersia papieżowi. Kopia tego popiersia została zamówiona także przez biskupów wrocławskich.
Na zdolnego rzeźbiarza zwrócił uwagę wieloletni prezydent Reichstagu, Franz hrabia von Ballestrem i w 1905 roku ściągnął go na Górny Śląsk, a dokładnie do swojego pałacu w Pławniowicach. Artysta wykonał dla niego szereg popiersi, a w parku pałacowym stanął w 1907 roku, wykonany przez Limburga, pomnik przodka jego chlebodawcy, Giowanniego Battisty Angela hrabiego Ballestro di Castellengo, protoplasty śląskiej linii Ballestremów. Limburg żył ze zleceń dla rodziny Ballestremów i pracowników jego koncernu przez długie lata. Oprócz wolnostojących rzeźb czy pomników (np. w parku hrabiego w Szklarach) projektował i wykonywał rzeźbę sepulkralną i grobowce, płaskorzeźby na elewacjach budynków, liczne popiersia a także pomniki poległych oraz ołtarze i inne elementy wyposażenia kościołów.
Związek Limburga z Górnym Śląskiem umocnił się po jego małżeństwie z pochodzącą z Jędrzejowa koło Grodkowa wnuczką Hansa Ulricha von Schaffgotscha hrabianką Harriet von Francken-Sierstorpff, zawartego w dniu 23.06.1920 roku. Z małżeństwa pochodzi córka Eleonora, ur. w 1923 roku.
Posiadający własną pracownię w Berlinie, był Limburg nie tylko rzeźbiarzem, ale również malarzem i zdolnym karykaturzystą. Życie tego poważnego artysty było jednym wielkim pasmem sukcesów. Liczne zlecenia, szacunek wysoko postawionych możnych współczesnego mu świata, hierarchów kościoła i polityków zapewniały mu podziw i uznanie.
Był laureatem licznych konkursów, zdobywcą wielu znaczących nagród. Posiadał tytuły naukowe i odznaczenia państwowe i kościelne, należał do ściśle elitarnych organizacji.
Z wielkim żalem i przykrością przychodzi mi zatem opisać koniec jego życia i twórczości. Jak podaje Jacek Schmidt w swoim wielotomowym opracowaniu "Ludzie i dzieła" w 1943 roku doszło do tragicznego w skutkach bombardowania Berlina, podczas którego dom rodzinny artysty, jego pracownia oraz wszelkie zbiory legły w gruzach...
Limburg przeżył wówczas ogromne załamanie nerwowe i nigdy już, ciężko schorowany, nie powrócił do twórczej pracy. Zmarł w Berlinie tuż przed Świętami Bożego Narodzenia 20.XII.1955 roku, życząc sobie w ostatnim słowie aby pochowano go w skromnym grobie...
W ten sposób wojna brutalnie przerwała oszałamiającą karierę artysty rzeźbiarza

2. Prace w Gliwicach.
 

W naszym mieście zachowały się dwie prace, obie wykonane około 1925 roku. Obie znajdują się na elewacjach budynków i składają się z kilku osobnych części.
Pierwsza z nich to cztery osobno stojące rzeźby na elewacji budynku byłego zarządu dóbr długoletniego głównego zleceniodawcy artysty, hrabiego Ballestrema i jego rodziny. Jest to budynek u zbiegu ulic Berbeckiego i Wyszyńskiego obok placu Piłsudskiego.
 

Dokładniej o historii i dniu dzisiejszym tego budynku można (a nawet należy) poczytać w reportażu na naszej stronie: http://www.gliwiczanie.pl/Reportaz/nsa/nsa.htm

Rzeźby przedstawiają ludzi pracy wykonujących różne zawody zapewne związane z rodzajami posiadanych przez Ballestremów dóbr, a więc po kolei od lewej:

Rolnika - pewnie harował na polach hrabiego

Górnika - ten nie oszczędzał się w jego kopalniach

   Druga zachowana praca to dwie sporych rozmiarów kamienne płaskorzeźby na elewacji dawnego gwarectwa węglowego u zbiegu ulic Młyńskiej i Powstańców Warszawy. Budynek ten był siedzibą różnych instytucji: Urzędu Bezpieczeństwa, jednego z wydziałów Politechniki Śląskiej (Mechaniczno-Technologicznego), a obecnie mieści się tu Komenda Miejska Policji. Zgodę na wykonanie zdjęć wspomnianych prac uzyskałem zatem od dyżurnego funkcjonariusza policji, co było nowym doświadczeniem w moich wędrówkach. Najczęściej proszę o taką zgodę księży...
Oto dzieła, które w założeniu miały przedstawiać:

opiekę nad chorym (widać tu wyraźny motyw wypadku lub zasłabnięcia przy pracy):

Tu przedstawię te, do których udało mi się dotrzeć. Moja wędrówka cały czas trwa i będę tę część reportażu uzupełniał na bieżąco. Jeszcze jest wiele miejsc i wypraw przede mną - mam spisaną marszrutę, lecz sprawy rodzinne opóźniają wyjazdy. Ale co się odwlecze to nie uciecze, tak myślę...
Powinienem zacząć od Pławniowic, ale tam nie fotografowałem odbudowanego pomnika hrabiego Ballestro di Castellengo, bo napis sugerował niezbyt duże nawiązanie do oryginału. Chyba, że się mylę...
Zacznę prezentację od najbardziej znanej rzeźby autorstwa Limburga - anioła z nagrobka Richarda Ottona Krausego na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu. Obecnie oryginał tego dzieła znajduje się w Muzeum Miejskim w Rudzie Śląskiej, a na jego miejscu umieszczono gipsową kopię.
Do dziś nie udało mi się ustalić czy sfotografowany przeze mnie (w 2007 roku) anioł jest oryginalny, czy nie. Pytany o datę przeniesienia anioła do Rudy zostałem kilkakrotnie zignorowany przez różne instytucje i towarzystwa różnych miłośników. Każdy udaje, że nie pamięta i odsyła do rudzkiego muzeum, a tam wprost oświadczono mi, że mi nie powiedzą, bo co mnie to obchodzi(?!). Pewnie nic... Smutne.
Niezależnie od tego czy jest to oryginał czy nie (sygnatura w każdym razie była) zdjęć zamieszczę sporo, bo akurat miałem wspaniałe światło:
 

   W przypadku Limburga w wędrówkach śladami rzeźb nie miałem sporządzonego wykazu prac, a jedynie zdjęcia i krótkie opisy zamieszczone we wspomnianej pracy Jacka Schmidta oraz informacje z pracy "Sztuka Górnego Śląska" pod redakcją Ewy Chojeckiej. Stąd wędrówki były (i są) sporadyczne i rozwleczone w czasie.
Uczepiłem się jednego zdjęcia zamieszczonego przez pana Jacka przedstawiającego zaprojektowany w latach 1913-1914 grobowiec zmarłego w 1910 roku dyrektora majątku Ballestremów, pełnomocnika hrabiego, wynalazcy lampy spirytusowej stosowana do badania zawartości metanu w kopalniach, Franciszka Pielera starszego i jego rodziny.
 

   Co do tego spiżu to nie jestem w 100% pewien. Wyczytałem to na stronie internetowej parafii. Być może anioły są z brązu. W każdym razie na pewno odlano je w odlewni Gladenbecka w Berlinie, co odnotowano obok sygnatury rzeźbiarza.