Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna (Haupt-schlüsselerbstollen) powstała w latach 1799−1863. Inicjatorem jej powstania był hrabia Fryderyk Reden, a jej celem było odwodnienie pól górniczych dla pierwszych kopalń węgla kamiennego na Śląsku. Budowę rozpoczęto 23 czerwca 1799 roku, a jej uroczyste poświęcenie nastąpiło 10 października 1800 roku. Pierwsze transporty odbywały się prawdopodobnie już od 1806 roku, kiedy zbudowano część Kanału Kłodnickiego pomiędzy ujściem sztolni a hutą w Gliwicach. W 1810 roku ukończono pierwszy spławny odcinek o długości ok. 2,5 km doprowadzając go do głębokości 38 m pod powierzchnią ziemi. (w 1822 roku oddano do użytku cały Kanał Kłodnicki z ujściem w Koźlu).

   Wylot sztolni znajdował się w obecnym centrum Zabrza (przy dzisiejszej ul. Karola Miarki), w dolinie rzeki Bytomki na wysokości 231,4m nad poziomem morza, a więc w jednym z najniżej położonych punktów Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Węgiel transportowano łodziami, a pod ziemią na trasie sztolni znajdowały się między innymi porty załadunkowe, mijanki dla łodzi. W miejscu wylotu Kanału Sztolniowego znajdował się port przeładunkowy z basenem, port umożliwiał prowadzenie przeładunku węgla z łodzi na barki, którymi węgiel transportowany był dalej do huty gliwickiej. Pomimo, iż Kanał Sztolniowy miał znaczenie lokalne, łączył się z Kanałem Kłodnickim umożliwiając dalszą drogę Odrą, aż do portu w Szczecinie. Zabrzański odcinek sztolni pełnił funkcję podziemnej drogi transportowej do końca lat trzydziestych XIX wieku. 

   Sztolnia o wysokości ok. 2,5 m i szerokości ok. 1,6 m w świetle, łączyła kopalnię „Królowa Luiza” w Zabrzu z kopalnią „Król” w Chorzowie i licząc 14 km długości, była w chwili uruchomienia najdłuższą sztolnią w Europie. Różnica poziomów między końcem sztolni w Chorzowie a jej ujściem w Zabrzu wynosiła ok.12,35 m; wynika z tego, że średnie nachylenie sztolni było nieduże, bo 0,87m na 1 km. Realizacja tego przedsięwzięcia była możliwa dzięki zastosowaniu wielu nowatorskich rozwiązań technicznych, ponieważ prace były prowadzone w trudnych warunkach geologicznych. Sztolnię drążono przy pomocy przeciwprzodków prowadzonych z 22 tzw. świetlików oraz kilku szybów na terenach kopalni „Król” w Chorzowie. Prace górnicze prowadzono posługując się żelaznymi klinami wbijanymi w kamień za pomocą młotków, prowadzone były również prace strzelnicze. Sztolnia posiadała obudowę częściowo drewnianą a częsciowo murowaną z kamienia lub cegły. W celu łatwego minięcia się łodzi płynących w przeciwnych kierunkach wybudowano poprzez rozszerzenie sztolni pięć mijanek.