Gliwickie Metamorfozy

Teatr STEP

Małgorzata Malanowicz

III.2018
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

       

   Wśród gliwickich teatrów studenckich ważne miejsce zajmuje teatr STEP, dlatego dziwi fakt, że tak niewiele można odnaleźć materiałów na jego temat. Tym bardziej dziękujemy panu Wiesławowi Gawrysiowi za udostępnienie materiałów z jego zbiorów (jest on również autorem większości prezentowanych zdjęć).

       
   
       

   W roku 1960 istniał w Gliwicach tylko jeden, notujący wtedy na swym koncie poważne sukcesy, teatr studencki. Był to Studencki Teatr „Gliwice”. Wokół STG wytworzyła się jednak zamknięta grupa nadająca ton linii artystycznej i repertuarowej, co doprowadziło do powstania teatru elitarnego odbiegającego w swej specyfice od środowiska studenckiego. Odpowiedzią na to grupy „młodych gniewnych” było założenie Estrady Poetyckiej. Pierwsze wystawienia to składanki poezji Majakowskiego i Broniewskiego. Zespół skonsolidował się i wystawiono jednoaktówkę Harolda Pintera „Samoobsługa”, wtedy też zmieniono nazwę Estrady na Studencki Teatr Poezji. Nazwę Studencki Teatr STEP przyjęto po premierze „Świadków” Tadeusza Różewicza. W roku (1965) zespół otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za „całokształt działalności ideowo-artystycznej w sezonie 1963–1964”. Drugie miejsce na festiwalu małych form teatralnych w Łodzi chyba w roku 1964.

 

Założyciele: Jacek Gruca student Wydziału Budownictwa; Wojciech Pszoniak ..............

Kierownik teatru: Jerzy Motta

Twórcy/reżyserzy – Władysław Karbowicz, Andrzej Barański, Jan Klemens, Zdzisław Gil, Stefan Guzowski

 

Kierownictwo literackie: Tadeusz Różewicz, ale tu zeznania nie są zgodne, czy w 1962 czy po premierze „Świadków”

 

Zespół: Eugenia Chomik, Hanna Krzystyniak, Urszula …,

             Wojciech Pszoniak, Zdzisław Gil, Wiesław Dejka, Jerzy Motta, Włodek …………………

 

Scenografia: Zenon Moskwa

 

Światło – Stanisław Kubik, Jacek Nidental

 

Premiery (podobno do 1965 roku 11):

„Listy miłosne” M Alcoforado (adaptacja i reżyseria W. Pszoniak)

„Samoobsługa” Pintera (premiera październik 1961)

Striptease” Sławomira Mrożka (1962)

„Oratorium – Prometeusze” montaż poetycki

„Świadkowie” Tadeusza Różewicza (8 grudnia 1962; 19:00)

„Rozbawiona jednostka” (Rozveselene indiwiduum – występy w Pradze)

                opracowanie tekstów Ilfa i Pietrowa – Andrzej Barański, Władysław Karbowicz

„Spaghetti i miecz” napisana specjalnie przez Tadeusza Różewicza (grudzień 1964)

       
     


ITD nr 42
10.12.1961





   
       
   
scena ze sztuki Jerzego S. Sito - "Śliczny Włodzio i rzemieślnicy" - fot. W. Gawryś
 
scena ze sztuki "Samoobsługa" - fot. W. Gawryś
 
       
       
 

Premiera, a właściwie światowa prapremiera „Świadków” Tadeusza Różewicza miała miejsce 8 grudnia 1962 o godz.19.00 w Kino-Teatrze X

 
       
 

Teatr nr 3 1-15.02.1963
 
       
 

Politechnik nr 13/14
7-14.-1.1963




 
 



       

Po premierze „Świadków” (reżyseria: Jan Klemens)

 

Tadeusz  Różewicz: „Mimo prymitywnych warunków technicznych zrobiono ciężki kawał roboty. Istniejące niedociągnięcia mają zaletę – stwarzają klimat rzeczywistości, nie nasuwają podejrzeń co do prawdziwości tego co nam podano. Czasami miałem wrażenie, że oglądam teatr z prawdziwego zdarzenia co nie zawsze się zdarza w teatrze zawodowym. Zespół grał bezpretensjonalnie – wypadło lepiej niż myślałem.”

 

O czteromiesięcznej pracy opowiada Wojtek Pszoniak: „Tekst sztuki ogłoszony w majowym numerze Dialogu (1962) od razu chwycił. Zespół entuzjastycznie odniósł się do myśli wystawienia. Pierwsze prace nad tekstem zaczęły się na wakacjach, na obozie kulturalno-wypoczynkowym w Piławkach. Zaczęły się próby stolikowe – czytane, a w listopadzie, po oddaniu wyremontowanego po tragicznym pożarze Kino-Teatru „X” próby sytuacyjne. Ze względu na seanse filmowe, próby trwały od godz. 23.00 do 3.00 nad ranem. A o 8.15 pierwsze wykłady.”

 

[…] W imieniu zespołu Zdzisiek Gil poprosił, by pan Różewicz zgodził się być autorem teatru gliwickiego.

 

[…] Wszyscy, których opinie słyszałem, zachwycali się Pszoniakiem, jego bogatą gestykulacją, po prostu grą.

 

Dziennik Zachodni nr 72; 26.03.1965

       
     




 
       
       
   


ITD nr 8
23.02.1964


 








 
   
       
     
       
       


Trybuna Robotnicza nr 114 15.05.1964
       
 

 Svet v Obrazech nr 17 25.04.1964
 
       
     
       
     
       
 

 Vecerni Praha nr 88 14.04.1964
 
       
     Na koniec jako podsumowanie - dwa artykuły zamieszczone w czasopismach "Teatr Ludowy" i "Politechnik":   
       
  Teatr Ludowy nr 3 z marca 1965 roku

 
 
       
     
       
     
       
       
   Politechnik nr 25 3.04.1965   
       
 

 
















 
         
 
Zespół STEP-u w "Czerwonej Żyrafie" fot. W. Gawryś