Gliwickie Metamorfozy"  Stowarzyszenie na Rzecz Dziedzictwa Kulturowego Gliwic

 

Teatr STEP

 
   www.gliwiczanie.pl

 

 

   Wśród gliwickich teatrów studenckich ważne miejsce zajmuje teatr STEP, dlatego dziwi fakt, że tak niewiele można odnaleźć materiałów na jego temat. Tym bardziej dziękujemy panu Wiesławowi Gawrysiowi za udostępnienie materiałów z jego zbiorów (jest on również autorem większości prezentowanych zdjęć).

 
       
   
       

   W roku 1960 istniał w Gliwicach tylko jeden, notujący wtedy na swym koncie poważne sukcesy, teatr studencki. Był to Studencki Teatr „Gliwice”. Wokół STG wytworzyła się jednak zamknięta grupa nadająca ton linii artystycznej i repertuarowej, co doprowadziło do powstania teatru elitarnego odbiegającego w swej specyfice od środowiska studenckiego. Odpowiedzią na to grupy „młodych gniewnych” było założenie Estrady Poetyckiej. Pierwsze wystawienia to składanki poezji Majakowskiego i Broniewskiego. Zespół skonsolidował się i wystawiono jednoaktówkę Harolda Pintera „Samoobsługa”, wtedy też zmieniono nazwę Estrady na Studencki Teatr Poezji. Nazwę Studencki Teatr STEP przyjęto po premierze „Świadków” Tadeusza Różewicza. W roku (1965) zespół otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za „całokształt działalności ideowo-artystycznej w sezonie 1963–1964”. Drugie miejsce na festiwalu małych form teatralnych w Łodzi chyba w roku 1964.

 

Założyciele: Jacek Gruca student Wydziału Budownictwa; Wojciech Pszoniak ..............

Kierownik teatru: Jerzy Motta

Twórcy/reżyserzy – Władysław Karbowicz, Andrzej Barański, Jan Klemens, Zdzisław Gil, Stefan Guzowski

 

Kierownictwo literackie: Tadeusz Różewicz, ale tu zeznania nie są zgodne, czy w 1962 czy po premierze „Świadków”

 

Zespół: Eugenia Chomik, Hanna Krzystyniak, Urszula …,

             Wojciech Pszoniak, Zdzisław Gil, Wiesław Dejka, Jerzy Motta, Włodek …………………

 

Scenografia: Zenon Moskwa

 

Światło – Stanisław Kubik, Jacek Nidental

 

Premiery (podobno do 1965 roku 11):

„Listy miłosne” M Alcoforado (adaptacja i reżyseria W. Pszoniak)

„Samoobsługa” Pintera (premiera październik 1961)

Striptease” Sławomira Mrożka (1962)

„Oratorium – Prometeusze” montaż poetycki

„Świadkowie” Tadeusza Różewicza (8 grudnia 1962; 19:00)

„Rozbawiona jednostka” (Rozveselene indiwiduum – występy w Pradze)

                opracowanie tekstów Ilfa i Pietrowa – Andrzej Barański, Władysław Karbowicz

„Spaghetti i miecz” napisana specjalnie przez Tadeusza Różewicza (grudzień 1964)

       
     


ITD nr 42
10.12.1961





   
       
   
scena ze sztuki Jerzego S. Sito - "Śliczny Włodzio i rzemieślnicy" - fot. W. Gawryś
 
scena ze sztuki "Samoobsługa" - fot. W. Gawryś
 
       
       
 

Premiera, a właściwie światowa prapremiera „Świadków” Tadeusza Różewicza miała miejsce 8 grudnia 1962 o godz.19.00 w Kino-Teatrze X

 
       
 

Teatr nr 3 1-15.02.1963
 
       
 

Politechnik nr 13/14
7-14.-1.1963




 
 



       

Po premierze „Świadków” (reżyseria: Jan Klemens)

 

Tadeusz  Różewicz: „Mimo prymitywnych warunków technicznych zrobiono ciężki kawał roboty. Istniejące niedociągnięcia mają zaletę – stwarzają klimat rzeczywistości, nie nasuwają podejrzeń co do prawdziwości tego co nam podano. Czasami miałem wrażenie, że oglądam teatr z prawdziwego zdarzenia co nie zawsze się zdarza w teatrze zawodowym. Zespół grał bezpretensjonalnie – wypadło lepiej niż myślałem.”

 

O czteromiesięcznej pracy opowiada Wojtek Pszoniak: „Tekst sztuki ogłoszony w majowym numerze Dialogu (1962) od razu chwycił. Zespół entuzjastycznie odniósł się do myśli wystawienia. Pierwsze prace nad tekstem zaczęły się na wakacjach, na obozie kulturalno-wypoczynkowym w Piławkach. Zaczęły się próby stolikowe – czytane, a w listopadzie, po oddaniu wyremontowanego po tragicznym pożarze Kino-Teatru „X” próby sytuacyjne. Ze względu na seanse filmowe, próby trwały od godz. 23.00 do 3.00 nad ranem. A o 8.15 pierwsze wykłady.”

 

[…] W imieniu zespołu Zdzisiek Gil poprosił, by pan Różewicz zgodził się być autorem teatru gliwickiego.

 

[…] Wszyscy, których opinie słyszałem, zachwycali się Pszoniakiem, jego bogatą gestykulacją, po prostu grą.

 

Dziennik Zachodni nr 72; 26.03.1965

       
     




 
       
       
   


ITD nr 8
23.02.1964


 








 
   
       
     
       
       


Trybuna Robotnicza nr 114 15.05.1964
       
 

 Svet v Obrazech nr 17 25.04.1964
 
       
     
       
     
       
 

 Vecerni Praha nr 88 14.04.1964
 
       
     Na koniec jako podsumowanie - dwa artykuły zamieszczone w czasopismach "Teatr Ludowy" i "Politechnik":   
       
  Teatr Ludowy nr 3 z marca 1965 roku

 
 
       
     
       
     
       
       
   Politechnik nr 25 3.04.1965   
       
 

 
















 
         
 
Zespół STEP-u w "Czerwonej Żyrafie" fot. W. Gawryś
 
       
       
   Opracowanie: Małgorzata Malanowicz
  
   Gliwice, marzec 2018