„GLIWICKIE METAMORFOZY” |
Dom Strzelecki
– c.d. 2
|
Marian Jabłoński
Gliwice 2005
|
|
www.gliwiczanie.pl |
|
gliwickie_metamorfozy@op.pl |
|
|
|
|
|
|
W przyteatralnym parku, istniejącym do
dzisiaj, w cieniu kasztanów i dębów, przy kawie i piwie tańczono na
estradzie, która znajdowała się w miejscu, gdzie dzisiaj stoi budynek pralni.
Wśród drzew była też kręgielnia, a za Domem Strzeleckim, zbudowanym z
pruskiego muru - długa strzelnica
ziemna. Jej zagłębienie widnieje do dzisiaj, a zimą z wałów zjeżdżają na
sankach dzieci z Sikornika. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dojście do władzy nacjonalistów w latach
przedwojennych spowodowało ogromne zmiany.
Nowe władze w państwie natychmiast przejęły
pod swoją opiekę środki masowego przekazu w tym teatr i kabaret. Większość
dotychczasowych dyrektorów zostało zwolnionych, a ich miejsce zajęli
bojownicy nowego ładu. Fala tych ludzi nie utrzymała się długo z powodu
braku wiedzy w tym kierunku. Rozmnożyły się natomiast towarzystwa teatralne,
których miejsce zajął potem nacjonalistyczny ruch społeczny. "Siła
przez radość" (Kraft durch Freude) KdF
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ruch KdF apelował, aby Gliwice nie odstawały
od innych miast i przygotowały dobry repertuar. Poważne przedstawienia
planowano wystawiać w Teatrze Miejskim, zaś kabaretowe w Domu Strzelców
"Nowy Świat" w Wójtowej Wsi. Zakładano, że nikt nie będzie musiał
wyjechać z miasta aby obejrzeć dobre przedstawienie. Apelowano też, aby do
sali "Nowy Świat" zapraszano tylko takich artystów, którzy
gwarantują ponadprzeciętny poziom oraz aby oprócz programu rozrywkowego
zorganizowano dla szerszego ogółu także spotkania z naukowcami czy
przedstawicielami sfer rządzących.
|
|
|
|
|
|
|
Po II wojnie światowej zmieniło się
wszystko, nastał następny nowy ład.
Grupa entuzjastów z bytomskiej Opery oraz
działaczy z v-Prezydent Janiną Rowińską oraz Dyrektorem Aleksandrem Ligęzą
na czele, wybrała miejsce dla pierwszej powojennej Operetki w Polsce , właśnie
tu, w zdewastowanym budynku byłego niemieckiego Teatru "Neue Welt", z
dużą salą koncertową, gdzie od 1827 roku odbywały się występy małych
teatrzyków rewiowych, a także różnego rodzaju imprezy okolicznościowe i
zjazdy.
Jeden z takich zjazdów – Zjazd
Antyfaszystowski odbył się tu w roku 1933, dla jego upamiętnienia wmurowano w
1953 r., w ścianę Operetki pamiątkową
tablicę .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W nieefektownym raczej budynku, przy alei
Nowy Świat, znalazł siedzibę Teatr Pełen Muzyki. Stało się to siedem lat
po zakończeniu wojny, 11 października 1952 roku, kiedy ludzie coraz więcej
czasu zaczęli poświęcać kulturze. Kurtyna poszła w górę i na gliwickiej
scenie zagościł Franz Lehar ze swoją "Krainą uśmiechu" - symbolem
tego gatunku. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W ciągu wielu lat działalności gliwickiej
Operetki budynek stopniowo się rozrastał, modernizował i był stale
remontowany. Najpierw, w latach pięćdziesiątych (za dyrekcji Mieczysława
Teliszewskiego) dobudowano rozległe skrzydło, mieszczące obecnie administrację,
salę baletową i chóralną, garderoby oraz stojący w parku budynek pralni i
farbiarni; w latach sześćdziesiątych (za dyrekcji Stanisława Tokarskiego)
zmodernizowano salę teatralną, zmieniono system ogrzewania i zbudowano, przy
istniejącym zabytkowym domu z pruskiego muru, budynek mieszczący pracownie -
krawiecką, szewską, tapicerską, zdobniczą i modelatornię; w latach
osiemdziesiątych (za dyrekcji Zbigniewa Kalemby) przyozdobiono marmurami foyer
i położono boazerię w sali widowiskowej; w ostatnich latach (za dyrekcji Ewy
Strzelczyk) wykonano nowy wystrój sali i zmodernizowano system oświetlenia i
nagłośnienia. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nawiązując do przedwojennych tradycji, w
1996 r. na wewnętrznym dziedzińcu (wejście od strony Nowego Światu) urządzono
patio z fontanną (stoi tu kopia rzeźby „Chłopiec z żabą” ) i małą
estradą, na której w wiosenno-letnio-jesienne miesiące organizowane są
koncerty i imprezy okolicznościowe, a także wystawiane kameralne spektakle. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Tyle pokrótce o miejscu, które nazywa się
teraz (od września 1996r., po przyłączeniu Miejskiego Ośrodka Kultury)
TEATREM MUZYCZNYM, ale to ta sama OPERETKA ŚLĄSKA, która rozbrzmiewa muzyką
od kilkudziesięciu lat, a wcześniej jeszcze była restauracją
"Nowy Świat" pełną
strzelców Bractwa Strzeleckiego. |
|
|
|
|
|
Materiały
źródłowe:
Jacek
Schmidt – "Życie teatralne Gliwic",
Jacek
Schmidt - "Życie
muzyczne Gliwic",
Jacek
Schmidt - "Powstanie i działalność Bractw Strzeleckich w Gliwicach"
(ZG 24/95)
Marek Wroński
- "45 lat Operetki Śląskiej" ( ZG
26/97)
|
|