W latach II wojny światowej zakłady gliwickie przybrały charakter obozu pracy przymusowej. Zatrudniały one tylko niewielką ilość pracowników wolnych, przede wszystkim w pionie administracyjnym i technicznym oraz robotników-fachowców, wolnych już od obowiązku służby wojskowej, a także sporo kobiet. Ogromną większość załogi stanowili pracownicy różnych narodowości zatrudnieni tu pod przymusem. Część z tych więźniów przebywała w utworzonym na początku wojny obozie pracy przymusowej w rejonie ulic Robotniczej i Przewozowej, część skoszarowana była w pomieszczeniach obecnego Zameczku Leśnego znajdującego się naprzeciw ZNTK. Wśród więźniów zatrudnionych przy remoncie taboru kolejowego, najwięcej było Żydów oraz przedstawicieli mniejszości narodowych z terenów wschodnich, a także Polaków. W latach wojny zakłady zatrudniały około 3000 pracowników, wliczając w to stałą załogę i robotników przymusowych. Ponadto pracowało tu około 1000 więźniów późniejszego oddziału oświęcimskiego obozu zagłady.

   Po wojnie zakłady przedstawiały obraz zniszczenia. Uruchomiono je ponownie 17 września 1945 roku pod nazwą Główne Warsztaty Parowozowe. Zakład silnie zniszczony w działaniach wojennych, pozbawiony maszyn i urządzeń, trzeba było odbudowywać od podstaw, Na głównych stanowiskach naprawczych stały parowozy, których remontu już nie dokończono, ale nie można było przystąpić do ich naprawy ze względu na zdemontowanie dwóch przesuwnic głębinowych. Począwszy od października 1945 roku do pracy w warsztatach zaczęli napływać repatrianci ze Lwowa, Stryja i Stanisławowa, gdzie istniały podobne zakłady naprawcze. Równocześnie z naprawą parowozów postępowało zaopatrywanie warsztatów w potrzebne maszyny, narzędzia i materiały. Poza grupą zaopatrzeniowców działała specjalna ekipa, która pierwszym wyremontowanym przez siebie parowozem jeździła po całym kraju w poszukiwaniu maszyn i urządzeń nie wykorzystanych gdzie indziej a niezbędnych do normalnego funkcjonowania gliwickich zakladów naprawczych. Przy pomocy tego parowozu przywożono do Gliwic nie tylko maszyny i narzędzia, ale również żywność na potrzeby zakładowej stołówki.